Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 12-01-2019

Paraguay

betekenis & definitie

Paraguay, - 1) Zuid-Amerikaansche republiek; 253.000 K.M.2; 1 millioen inw. (4 per K.M.2); grenst nergens aan zee. Het belangrijkste deel bevindt zich tusschen de Paraná en de Paraguay, de twee grensrivieren, een kleiner stuk, de vrijwel braak liggende Chaco Boreal, bevindt zich tusschen Paraguay en diens zijrivier Pilcomayo. Het land is grootendeels vlak, het N. heuvelachtig. Het klimaat vrijwel tropisch.

De Pamperos, heftige stormwinden uit de pampa’s van Argentinië, veroorzaken somtijds een sterke afkoeling. — Bevolking. Van de oorspronkelijke bewoners, de Indianen, bleven de Tupi’s in vijandschap met de Europeanen en trokken zich terug naar de Chaco Boreal; de Guarani’s echter pasten zich aan bij de nieuwe meesters. Het totaal aantal Indianen wordt op 50.000 geschat. Van de Europeanen kwamen het eerst de Spanjaarden binnen, wier nakomelingen onder de Blanken nog het talrijkst zijn. Van de ± 30.000 vreemdelingen zijn er 10.000 Argentijnen, 10.000 Italianen, 1400 Brazilianen, 1100 Spanjaarden, 1000 Franschen. Talrijker dan de Blanken zijn de Mestiezen, terwijl in het O. het Negerelement zeer aanzienlijk is. Godsdienst voornamelijk de Roomsch-Katholieke. Aan het hoofd staat de bisschop van Asuncion.

De officiëele taal is het Spaansch, ook door de Blanken het meest gesproken; het meest gebruikt wordt echter het Guarani-Indiaansch. — Middelen van bestaan. Hoofdmiddel van bestaan is de landbouw. Hoewel bodem en klimaat uitstekend zijn voor vele tropische cultures, is de landbouw nauwelijks in staat aan de eigen behoeften te voldoen, zoodat voor export weinig overschiet; van eenige beteekenis is nog de cultuur van suikerriet en tabak en van een bijzondere katoensoort, waarvan de lange, zijdeachtige draden ook in Nederland worden verwerkt. Belangrijker zijn veeteelt en boschcultuur; de veestapel o. a. 3 millioen runderen; huiden, corned beef e. a. veeteeltproducten vormen belangrijke exportartikelen. De uitgestrekte bosschen leveren, behalve goede houtsoorten, twee belangrijke uitvoerproducten, n.l. quebracho, extract van een boomschors, een uitstekend looimiddel en yerba mate, den volksdrank van de omringende republieken, ook wel Paraguay-thee genoemd, waarvan de staat 9 millioen K.G. jaarlijks produceert (de helft hiervan wordt uitgevoerd, vooral naar Duitschland). De industrie beteekent nog heel weinig: quebracho, tabak en suiker, fabrikage van petitgrain essence, die in de parfumfabrieken van Frankrijk wordt gebruikt. Het is olie uit de bladeren van den sinaasappelboom. Voor den geheelen handel beschikt de staat over slechts 373 K.M. spoorweg; daarnaast heeft zij echter een prachtigen waterweg in de Paraná en vooral de Paraguay, die dwars door het land stroomt en voor schepen van 3 tot 4 M. diepgang ook bij laag water is te bevaren.

Groote steden telt dit land niet. De hoofdstad Asuncion heeft 120.000 inwoners. Villa Rica 26.000. De geringe bloei der middelen van bestaan en de kleine steden zijn een gevolg van den vernietigingsoorlog uit de vorige eeuw, waarvan het land zich eerst thans eenigszins begint te herstellen. — Bestuur. Volgens de grondwet van 1870 wordt P. bestuurd door een Senaat van 13 leden en een Kamer met 26 leden, die elk 3000 dollar per maand toelage ontvangen. Aan het hoofd der regeering staat de president, voor den tijd van 4 jaar gekozen. — Litt.: Graham, A vanished Arcadia (1901); Mangels, Wirtschaft Natur, Gesch. und Klima in P. (1904); Fischer-Treuenfeld, P. in Wort und Bild (1906); Grubb, An unknown people of an unknown Land (1911); Macdonald, Picturesque P. (1911); Koebel, Paraguay (1917).

2) belangrijkste zijrivier van de Paraná in Z.-Amerika. Zij ontspringt op het plateau van Matto Grosso in Brazilië. Tot aan de parallel van 20° Z.-Br. stroomt de P. door een gebied, dat in den drogen tijd slechts met een schralen plantengroei is bedekt, maar dat in den regentijd herschapen wordt in een reusachtige watervlakte; dit is het z.g.n. meer van Xarayes (12.000 K.M.2). Na een loop van 2230 K.M. stort de P. zich een weinig boven Corrientes met drie monden in de Paraná. Bij hoogen stand is de rivier tot Asuncion voor kleine zeeschepen te bevaren; voor kleine schepen nagenoeg over haar geheele lengte. De P. vormt in den bovenloop de grens tusschen Bolivia en Brazilië, in den benedenloop tusschen Paraguay en Argentina.