Massa - eigenschap, die wordt toegekend aan de materie. Ten nauwste hangt de m. samen met het begrip kracht. Stelt men zich voor, dat de spanning eener uitgerekte veer op een lichaampje werkt, dan zijn we gewoon te zeggen, dat er een kracht op dat lichaam werkt. We nemen waar, dat onder die omstandigheden het lichaam zich begint te bewegen, dus een zekere versnelling verkrijgt.
Bij verschillende lichamen is deze versnelling verschillend volgens de waarneming. We zeggen daarom, dat de lichamen een verschillende m. bezitten, en we stellen de m. omgekeerd evenredig aan de versnelling bij dezelfde kracht. Maken we bij hetzelfde lichaam de kracht tweemaal zoo groot (door b.v. twee gelijke veeren te nemen), dan blijkt de versnelling ook tweemaal zoo groot te zijn. Verdubbelen we echter tevens de m. (door b.v. twee gelijke lichamen te nemen), dan is de versnelling weer dezelfde als aanvankelijk. Dergelijke proeven leiden tot de formule K = m . p, waarin K de kracht is, m de massa van het lichaam en p de versnelling, die het onder den invloed der kracht verkrijgt. Het blijkt aldus, dat we aan een bepaald lichaam een bepaalde m. kunnen toekennen, en dat twee gelijke lichamen gelijke m. bezitten. Men kan dan ook spreken van de m. per eenheid van volume, wat de dichtheid wordt genoemd; deze is onafhankelijk van het volume en komt aan een bepaalde stof toe.
Als eenheid van m. wordt gebezigd het gram, d. i. de m. van 1 c.M.3 gedestilleerd water bij 4° C. en 76 c.M. barometerdruk, welke eenheid wel te onderscheiden is van het gramgewicht, hetwelk een eenheid van kracht is. Tengevolge van zijn m. heeft een lichaam, dat zich beweegt, een zekere hoeveelheid van beweging, die gelijk is aan m.v en een zekere kinetische energie, gelijk aan ½ m.v2, wanneer m. de massa en v de snelheid van het lichaam is.
Uit electromagnetische beschouwingen blijkt, dat een zich voortbewegend electrisch geladen deeltje ook een zekere hoeveelheid van beweging vertegenwoordigt, hetgeen leidt tot het begrip electromagnetische massa van zulk een deeltje, dat b.v. een electron kan zijn. Volgens de relativiteitstheorie van Einstein moet aan de energie een m. worden toegekend, die gelijk is aan de energie, gedeeld door c2, wanneer p de snelheid van het licht is.
