Marne - 1) dep. van Frankrijk; 8.200 K.M.2 436.000 inw.; omvat een gedeelte van het dorre, eentonige krijtplateau, de Champagne pouilleuse, dat in het O. met een steilen, 200 M. hoogen rand naar het vruchtbaarder, uit onderkrijt bestaande, boschrijke plateau der Argonnes afdaalt en in het W. begrensd wordt door den steilen 200 a 300 M. hoogen wand van het met wijnbergen bedekte, door Marne en Vesle diep doorsneden tertiaire plateau. In het W. en O. zijn wijnbouw (Champagne) en landbouw hoofdmiddelen van bestaan, in het midden schapenteelt. De wegen van Luxemburg, Metz en Straatsburg naar Parijs gaan door het dep. langs de Marne. De rivieren (Marne, Vesle, Aisne) zijn bevaarbaar en door kanalen met elkander en het Rijngebied verbonden.
Hoofdstad is Chalons sur Marne. —2) M. (Haute) departement van Frankrijk; 6257 K.M.2, 215.000 inw.; behoort grootendeels tot een tamelijk vlak, W.-waarts langzaam afhellend juraplateau, in het Z. (plateau van Langres), tot 608 M. hoog, en daar steil naar het Sâonebekken. De bovenrivieren der Maas, Marne en Aube stroomen door H. M. Het dept. levert koren en wijn; op de hoogvlakte is schapenteelt hoofdmiddel van bestaan. In ’t Z. wordt ijzer gewonnen. Hoofdstad is Chaumont. — 3) Zijrivier van de Seine, ontspringt op het plateau van Langres, stroomt eerst Noordwaarts door het Jura-plateau van WestLotharingen, breekt bij Vitry door den Oostelijken steilen wand van het krijtplateau van Champagne heen en bij Epernay door dien van het tertiair-plateau, om zich in het O. van Parijs bij de voorstad Charenton met de Seine te verbinden. De goed bevaarbare rivier en haar dal vormen een van de belangrijkste verkeersliniën van Frankrijk. Door kanalen staat zij in verbinding met Aisne, Rijn en Sâone, terwijl de weg van Parijs naar Straatsburg door haar dal heen gaat. Beroemd geworden in den oorlog van 1914—1918.