La mettrie - (Julien Offroy de), Fransch wijsgeer 1709—1751, door de Jansenisten onderwezen, studeerde te Leiden (onder den spinozistisch denkenden Boerhave) in de medicijnen en schreef daarop een Histoire Naturelle de l’Ame (1745) welk werk op bevel van het Parlement te Parijs openlijk verbrand werd en hem zijn betrekking als militair arts deed verliezen. Hij leerde hierin n.l. de stoffelijkheid en sterfelijkheid der ziel. Naar Nederland gevlucht, gaf hij opnieuw groote ergernis door zijn te Leiden verschenen werk l' Homme machine (1747). Weldra riep hem Frederik de Groote naar Berlijn, als voorlezer en lid der Akademie.
In Potsdam schreef hij nog l’ Homme plante, L'art de jouir ou l'école de la Volupté, Venus métaphysique ou essai sur l'origine de l’âme humaine. Na zijn dood werd een lofrede op hem van Frederik den Gr. in de Akademie voorgelezen. Volgens La M. is de mensch een zichzelf regelende machine, het denken is een functie van het lichaam en wel van de hersenen, „De hersenen hebben denkspieren evenals de beenen loopspieren”. Met zijn theoretisch materialisme verbindt hij een ethiek, die als het hoogste goed den lust opstelt. De waarde der lusten is verschillend, al naar zij grof of fijn, kort of duurzaam zijn. Geestelijke lust is slechts een bijzonder geval van zinnelijkheid. Door weldoen en sympathie verhoogt men zijn eigen lustgevoel. Berouw en wroeging zijn onnut en verwerpelijk, daar zij de som van den onlust in de wereld vermeerderen.
De misdadiger is als een zieke te beschouwen. Toch bestaat er nog een onderscheid van goed en kwaad. De goeden stellen het algemeene boven hun bijzonder belang, de slechten doen het omgekeerde. Als atheïst leeft men het gelukkigst. Misschien is er wel een God, maar het zou dwaas zijn, zich om zulk een duister begrip druk te maken. — La M.’s Oeuvres philosophiques zijn verschenen te Londen 1751. Vgl. Poritzky, La M. sein Leben u. s. Werke (1900). Goede vertaling van l’H.-machine met inleiding v. Brahn in de Phil. Bibl. (Leipzig, Meiner).
