Kost. - Indien het loon van een werknemer geheel of gedeeltelijk in inwoning, kost, of andere levensbehoeften is vastgesteld, is de werkgever verplicht dit, mits overeenkomstig de vereischten van gezondheid en goede zeden, volgens plaatselijk gebruik te voldoen. Elk beding, waardoor deze verplichting des werkgevers zoude worden uitgesloten of beperkt, is nietig (art. 1638t B. W.). De werkgever, die zonder eigen toedoen van den werknemer verhinderd is het aldus vastgestelde loon te voldoen, is aan dezen een vergoeding schuldig, waarvan het bedrag bij overeenkomst, of, bij gebreke van dien, door het plaatsel. gebruik wordt bepaald (art. 1638u B. W.). Het feit, dat de werkgever, wanneer kost en inwoning bedongen is, niet op behoorlijke wijze daarin voorziet, kan voor den werknemer opleveren een dringende reden om onverwijld de dienstbetrekking op te zeggen (1639q 4o B. W.). Zeevarende personen hebben, volgens art. 403 K. behalve op gage recht op behoorlijk levensonderhoud. Het voedsel of zgn. rantsoen, dat in gewone omstandigheden aan ieder man wekelijks moet worden gegeven, moet in den monsterrol zijn omschreven (art. 397 8o K.). Voor het werkelijk verschaffen van hetgeen den opvarende toekomt is de schipper zelfs strafrechtelijk aansprakelijk (art. 406 Sr.). Indien een derde van het scheepsvolk het verzoekt, heeft buitenslands een onderzoek plaats naar de deugdelijkheid en genoegzaamheid der victualie.
De schipper is verplicht de onbruikbare victualie tegen bruikbare te verwisselen en het noodige zich aan te schaffen (art. 23 Tuchtwet). Ook kunnen officieren en scheepsvolk in een haven ontslag van hunne verbintenis vragen op grond, dat hun spijs en drank wordt onthouden (art. 444 K.).
