Inspiratie - ingeving (Lat. inspiratio), n.l. van Godswege = theopneustie (Gr.), Stat. vert.: van God ingegeven, 2 Tim. 3 : 16, waar het woord gebruikt wordt van de H. Schriften van het O. T. Vandaar is het woord overgedragen op den geheelen Bijbel, ter aanduiding van zijn bijzonderen aard als van goddelijke herkomst. Van ouds werd de H. Schr. zoo in de Chr. Kerk opgevat, al komt de term eerst in de 15e eeuw voor. Men kan het woord i. ook ruimer opvatten, in zooverre ieder geloovige door Gods Geest geïnspireerd is, maar het wordt speciaal op den Bijbel toegepast en door de R.-K.
Kerk naar analogie daarvan ook op de Overlevering. In de R.-K. Kerk wordt de i. der H. Schrift op verschillende wijze opgevat: positief als bepaalde leiding der bijbelschrijvers door den Geest; negatief als enkel bestaande in bewaring van fouten door den Geest. Ook onderscheidt zij: a. de formeelei.,die de zedelijkgodsdienstige strekking van den inhoud der H. Schrift betreft en b. de materieele i., die de medegedeelde feiten zelve betreft; a wordt per se aangenomen, b niet. De oud-Prot. theologie beriep zich van de Kerk op den Bijbel als van den mensch op God en hechtte dus veel aan de i. van den Bijbel en daarmede aan haar Goddelijk gezag. Het was daarbij om den geloofsinhoud en de geloofskracht van den Bijbel te doen, die aan Gods Geest werden toegeschreven. Zie getuigenis van den Heiligen Geest. Later wordt de i. theoretisch ontwikkeld en tot de letters toe uitgebreid.
Langzamerhand rees de vraag : hoever de i. ging in verband met den aard van het gezag van den Bijbel. Men ging terug van den vorm tot den inhoud, de woorden tot de zaken, de stof tot de personen, bepaaldelijk de profeten, de Apostelen en vond Jezus. Zelfs wordt door velen het specifieke karakter der i. van den Bijbel weggelaten en de i. met elke religieuze bezieling gelijkgesteld. Intusschen heeft de kerk, die op de openbaring rust, altijd de i. vastgehouden. Men onderscheidde tusschen mechanische i., waarbij de bijbelschrijver als werktuig dienst doet en organische i., waarbij zijn geheele persoon in de i. betrokken is.
De laatste vorm strookt met het religeus-ethische karakter der openbaring. Ook wordt de i. wel onderscheiden in oorspronkelijke, als de openbaring plaats vindt en grafische, als wordt opgeschreven wat stof die openbaring is. De i. is een brandende vraag van dezen tijd in verband met Bijbelkritiek, opvatting van gezag, openbaring en ten slotte kan men niet oordeelen over i. door den H. Geest, tenzij men zelf op een of andere wijze tot dien Geest in betrekking staat. Alleen dan kan men in den Bijbel den H. Geest herkennen. Zie BIJBEL.
