Heilgymnastiek - stelselmatige lichaamsoefening, toegepast ter ontwikkeling en versterking van het lichaam en ter genezing van bepaalde afwijkingen en ziekten.— ’t Eerst is h. toegepast op afwijkingen, wier oorzaak gezocht moest worden in onvoldoende lichaamsbeweging. In zekeren zin kan elke sport een soort h. heeten. De eigenlijke h. heeft twee hoofdvormen, de Duitsche methode; een samenstel van door eigen actieve werkzaamheid uitgevoerde praktische bewegingen, steeds en overal zonder hulpmiddelen uitvoerbaar (daarom ook wel kamergymnastiek geheeten) en de Zweedsche methode, die een omvangrijk program heeft en behalve geneeskundige leiding en hulp, ook bepaalde inrichtingen en allerlei toestellen (medico-mechanische apparaten) vereischt.
De laatste methode is vooral door den Zweedschen arts Zander geperfectioneerd, de apparaten en instituten worden meest naar hem genoemd. Zie MASSAGE, ORTHOPAEDIE.
