Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 24-01-2019

Groei

betekenis & definitie

Groei - 1) van weefsels. Wanneer een weefsel groeit, geschiedt dit door vermeerdering der elementen, de cellen, of door toename van de stof, die uit de cellen wordt gevormd. In het eerste geval zullen nieuw ontstane cellen tusschen de reeds aanwezige plaats vinden, deze uit elkaar drukken en zoo de massa vergrooten. Dit is groei door intassusceptie.

Leggen zich tegen het bestaande weefsel, zooals beenweefsel, nieuwe lagen aan, dan noemt men dat g. door oppositie. Door den g. der weefsels groeien de organen en daarmede het geheele lichaam. — In den g. van het lichaam van den mensch heerscht een zekere regelmaat. Dit geldt zoowel voor de lengte en het gewicht van het geheele lichaam als voor de onderlinge verhouding der deelen. Vóór de geboorte kan men den ouderdom van de vrucht bepalen aan de lengte (zie EMBRYO). Bij de geboorte bedraagt de lengte 50 c.M., het gewicht 3000-3500 gram. De g. geschiedt nu zoodanig, dat lengte en lichaamsgewicht bepaalde waarden hebben op bepaalde leeftijden, zooals uit de onderstaande tabel blijkt:

Leeftijd Lengte Gewicht 1 jaar 75 c.M. 9 K.G.

2 „ 85 „ 11 „ 3 „ 93 „ 12.5 „ 4 „ 97 „ 14.5 „ 5 „ 103 „ 16 „ 6 „ 111 „ 17 „ 7 „ 121 „ 19 „ 8 „ 125 „ 21.5 „ 9 „ 128 „ 23.5 „ 10 „ 130 „ 25.5 „ 11 „ 135 „ 28 „ 12 „ 140 „ 30.5 „ 13 „ 145 „ 33 „ 14 „ 150 „ 37 „ 15 „ 155 „ 41 „ 16 „ 160 „ 45 „ 17 ,, 165 „ 50 „ Op volwassen leeftijd bedraagt de gemiddelde lengte van den man 170 c.M.; van de vrouw 158 c.M. Voor het gewicht van den volwassene neemt men als normaal aan, dat de man evenveel K.G. weegt als hij centimeters boven den Meter is; voor de vrouw geldt dit evenzoo met aftrek van 2 K.G. — Uit de boven afgedrukte tabel blijkt, dat de lengtegroei en de gewichtstoename niet volkomen gelijkmatig verloopen. Aan een eerste periode, die tot ± het 4e jaar duurt, sluit zich een sterkere lengtegroei aan, die tot ± het 7e jaar duurt. In het 8e-10e jaar volgt dan een ietwat minder sterke g. en tevens gewichtstoename, waardoor het kind dikker wordt. Dan begint op het 11e jaar de tweede periode van relatief sterkeren lengteg. gepaard met relatief geringere gewichtstoename, die tot de puberteit duurt. Tijdens den g. veranderen ook de proporties van het lichaam.

De lengte van het lichaam van den pasgeborene is 4 maal de lengte van het hoofd, die van den volwassene is 7 a 8 hoofdlengten. In elk onderdeel, hoofd, romp, armen, beenen, veranderen, zooals vanzelve spreekt, de onderlinge verhoudingen. — 2) bij planten is, wanneer men alleen let op de toename in volume, niet op de verandering van vorm, toe te schrijven aan celstrekking, d. w. z. de cellen worden grooter vooral door het opnemen van water, waardoor het volume van het celvocht toeneemt en slechts in geringe mate door stofvermeerdering van protoplasma en celwand. Er bestaat zoodoende een diepgaand verschil tusschen den groei van planten en dieren. De hier genoemde verschijnselen doen zich vooral voor bij den lengtegroei van deelen der plant, in veel geringere mate bij den diktegroei, zooals die bij onze boomen wordt waargenomen.