Evenaar - 1) (sterrek.) Het vlak, door het middelpunt der aarde loodrecht op de draaiingsas aangebracht, snijdt het aardoppervlak volgens een cirkel, die evenaar, aequator (equator), evennachtslijn, en door zeelieden vaak linie genoemd wordt. Do aarde wordt er door in twee helften, het N.- en het Z.-halfrond, verdeeld. De draaiing der aarde spiegelt zich in een schijnbare draaiing des hemels af; de hemelpolen vindt men in de verlengde aardas. Het vlak, door het middelpunt der aarde loodrecht op de hemelas aangebracht, snijdt den hemel volgens een grooten cirkel, die ook equator (minder dikwijls evenaar) genoemd wordt.
Het equatorvlak bepaalt op de aarde het algemeen gebruikelijke coördinatenstelsel van lengte en breedte, aan den hemel het stelsel van uurhoek en declinatie en tevens dat van rechte klimming en declinatie. Deze coördinaten-stelsels ontleenen hun praktisch belang aan het feit, dat zij op de aarddraaiing zijn gebaseerd. — De bewoner van den aardequator ziet de hemelpolen in den horizon; alle parallelcirkels staan loodrecht op den horizon (rechte sfeer), zoodat voor elke stei de dagboog gelijk is aan den nachtboog: het geheele jaar door zijn dag en nacht even lang. Dat is de beteekenis van den aardequator. — Staat de zon in den hemelequator, dan beschrijft zij in den loop van den dag een grooten cirkel, die door den horizon (ook een grooten cirkel) in twee gelijke deelen verdeeld wordt: derhalve is voor elke plaats op aarde de dag nu even lang als de nacht. Dit is de beteekenis van den hemelequator, en de verklaring van den term nachtevening. — De sterrekunde kent ook nog een parallaktischen e., die gewoonlijk parallaktische equator heet: dit is de groote cirkel, waarvan het vlak loodrecht staat op de lijn, gericht naar den Apex der zonsbeweging. In en bij den parall. e. hebben de sterren de grootste parallaktische Eigen Beweging.
2) (tech.) Juk of arm van een balans, die in het midden ondersteund is en aan de einden de schalen draagt.
