Duizendeilanden - groep van lage eilandjes, zandbanken en koraalrotsen in de Javazee, ten N.W. van de Baai van Batavia, administratief tot de residentie Batavia behoorend. De bewoonde eilanden zijn Panggang, Tidoeng, Klapa, Oentoeng Djawa (Amsterdam) en Kellor (Kerkhofeil.) met een totale bev. van ± 1300 zielen; een aantal andere wordt slechts nu en dan door visschers bewoond, terwijl het eiland Edam slechts bewoond wordt door het personeel van den vuurtoren. De eil. leveren slechts kleine hoeveelheden timmerhout. De bevolking der eil.
Panggang, Tidoeng en Klapa bestaat uit afstammelingen van lieden uit Mandar (Z. Celebes), Borneo, Riouw, Palembang, de Lampongs (Z. Sumatra), Soembawa, Bantam, Tanggeran (res. Bantam) en Batavia, terwijl die van Oentoeng Djawa en Kellor uitsluitend van de beide laatstgenoemde plaatsen afkomstig zijn. Het gelaatstype der bewoners zoowel als de bouw en de inrichting der woningen wijst meestal dadelijk de plaats van herkomst der bewoners aan. De bevolking wordt beschreven als zich kenmerkend door grooten eenvoud, gepaard gaande met gepaste vrijmoedigheid en vertrouwelijkheid tegenover de Europeesche- en Inl. ambtenaren; echter missen zij energie en ondernemingsgeest; misdrijven komen niet voor, en de zoo heterogene bevolking leeft vreedzaam bij elkaar. Het hoofdmiddel van bestaan is de vischvangst; de visch wordt van de dichtst bij den Javawal gelegen eil. versch te Batavia aangebracht; van de verder verwijderde eil. meestal gedroogd. Ook de handel is van eenige beteekenis; enkele lieden van Klapa hebben groote handelsprauwen, waarmee ze naar Telok Betong klappers uitvoeren.
De landbouw bestaat vooral uit het kweeken van vruchtboomen, in het bijzonder klappers. Vroeger waren de D. met de hen omringende zee door het Gouvernement verpacht, doch met ingang van 1 April 1905 is de pacht opgeheven, zeer ten voordeele van de bewoners; sedert dien datum zijn ook door het Gouv. een aantal maatregelen genomen in het belang der bevolking, zoowel op hygiënisch als op economisch gebied. Onder D. worden verstaan de Agnieten-eil., de Hoorn-eil., de eigenl. D. en de overige daaromheen gelegen eil. benoorden Batavia. Litteratuur: H. Selleger, De Duizend-eilanden. Tijdschr. v. h. Binnenl. Best. 1906.
