Dextrine - stijfselgom, zetmeelgom, kunstgom, leiokoom. Een eenigszins op gom gelijkende stof van de empirische samenstelling (Cs H10 05)x, die zich uit zetmeel (amylum), bij verhitting of door hydrolyse onder invloed van verdunde zuren vormt; en ook door de inwerking van diastase naast maltose optreedt. In vrij zuiveren toestand heeft d. meestal een witte tot geelachtige kleur; zij wordt door water gemakkelijk en volledig opgelost tot een taaie, kleverige vloeistof (colloïdale oplossing). D. is onoplosbaar in absoluten alkobol; zij dankt haar naam aan de eigenschap, dat zij het polarisatievlak van een gepolariseerden lichtstraal zeer sterk naar rechts (dexter) doet draaien.
D. is geen zuiver chemische stof, maar een mengsel van verschillende polyglucosen. Er is een d., die door jodium roodviolet wordt gekleurd (erythrodextrine) terwijl een ander (achroodextrine) daardoor niet wordt gekleurd. Ook gedragen de verschillende vormen van d. zich verschillend ten opzichte van Fehling’s proefvocht. Door de werking van verdunde zuren verandert d. in druivensuiker. De d., in vele gevallen een goedkoop en bruikbaar middel ter vervanging der Arabische gom, wordt tegenwoordig in groote hoeveelheden bereid.
Ter bereiding van d. verhit men stijfsel totdat zij een geelachtige kleur heeft aangenomen, op 180 a 200° gedurende geruimen tijd. De gele of bruinachtige kleur van de dextrine doet haar volkomen ongeschikt zijn voor sommige toepassingen, o. a. kan dit produkt in de stoffendrukkerijen bij het drukken van lichte kleuren niet gebezigd worden .— Door de werking van verdund zwavelzuur of salpeterzuur op stijfsel bij gewone of verhoogde temperatuur verkrijgt men witte dextrine. De dextrine wordt in een groot aantal gevallen gebruikt; in plaats van Arabische gom bezigt men deze stof in de stoffendrukkerij, voor het drukken van behangsels, voor het appreteeren en stijfmaken van stoffen, als sterkpap voor het scheergaren, voor het glaceeren van karton en papier, als mondlijm, in de heelkunde om vaste verbanden voor beenbreuken te verkrijgen, bij de bereiding van fijn gebak, voor het fabriceeren van een soort van Engelsche pleister, enz.; bovendien is de dextrine een noodzakelijk bestanddeel van het bier; zij ontstaat ook bij het bakken aan de oppervlakte van ’t brood en vormt gedeeltelijk de korst van het gebak. Bij gebruik van d. als verdikkingsmiddel denke men eraan, dat zij door de werking van zuren in suiker wordt omgezet, en daardoor veel van haar verdikkend vermogen verliest.
