Circus (klassieke oudheid) - Bij de Romeinen de ovale of ellipsvormige renbaan, waarin de wedrennen met paard en wagen gehouden werden. Het oudste en grootste c. te Rome was het C. Maximus in het dal tusschen Aventinus en Palatinus, dat later door Julius Cesar nog aanmerkelijk werd uitgebreid. Nero liet een nieuw circus bouwen evenzoo Domitianus, welk laatste door Trajanus voltooid werd. De laatste spe len daarin werden in 549 n. C. gehouden.
Het C. Maximus bestond uit een langgestrekte arena; deze had aan de beide lange zijden en aan de eene halfcirkelvormige gesloten smalle zijde amphitheatersgewijze oploopende zitplaatsen voor de toeschouwers. Tegenover de genoemde smalle zijde lagen de carceres, de ruimten, waar de paarden en wagens gereed stonden. Op een teeken, met een witten doek gegeven, sprongen alle deuren door een mechanische inrichting te gelijk open en gaven den deelnemers aan de rennen toegang tot de arena. Boven deze carceres bevond zich de keizerlijke loge en de plaatsen voor de Overheid. Over de geheele engte der arena was een lage muur (spina) opgetrokken, aan elk van welks einden drie kegelvormige zuilen (metae) waren geplaatst, waartusschen op bepaalde afstanden zich kleinere en grootere zuilen verhieven. Het C. Maximus was 640 M. lang en 130 M. breed. Ten tijde van Vespasianus kon het, volgens Ptinius, 250.000 toeschouwers bevatten; in de 4e eeuw was het aantal zitplaatsen tot 385.000 gestegen.
In de zuilengangen rondom de arena waren winkeltjes en verkoopplaatsen. Een ander beroemd circus te Rome was het C. Flaminius, gebouwd 221 v. C. Augustus gaf hier aan het volk het zeldzame schouwspel, dat in de met water gevulde arena 36 krokodillen gedood werden. Het C. Neronis is vooral bekend, door de martelingen, waaraan Nero in dit circus de Christenen onderwierp. Tegenwoordig verstaat men onder den naam c. een zg. paardenspel, waar voorstellingen gegeven worden in de rijkunst, acrobatiek en derg. In Spanje heeft elke stad van eenige beteekenis een dergelijk c. voor het houden van stierengevechten. Het groote C. te Madrid kan 12.000 toeschouwers bevatten.
