Cabanis ( - Pierre Jean Georges)
1767—1808, Fransch arts en wijsgeer, prof, aan de Ecole de médecine, vriend van Mirabeau, hervormer van het medisch onderwijs in Frankrijk, vader der materialistische fysiologie. Hij wordt door Schopenhauer veel geciteerd en had grooten invloed op het Duitsche materialisme (C. Vogt, e. a.). Zijn hoofdwerk is: Traité (later: Rapports) du physique et du moral de l’homme, 8e éd. 1844. Beschuldigd als geneesheer Mirabeau in diens laatste ziekte vergiftigd te hebben, schreef hij : Journal de la maladie et de la mort de Mirabeau (1791). — Moraal, psychologie (d. i. analyse der voorstellingen) en fysiologie zijn voor C. slechts drie takken van ééne wetenschap (de anthropologie). De ziel is een „vermogen”, geen „wezen”. Hare functies (en die van den zoogenaamden „geest”) bestaan in bewegingen en gewaarwordingen der hersenzenuwen. Les nerfs—voilà tout l’homme. De gedachten zijn een afscheiding der hersenen. — Uit een na zijn dood gepubliceerden brief blijkt echter, dat C. zelf zich later door deze leer niet bevredigd voelde en neigde tot een soort pantheïsme (de goddelijke ordening bestaat in de wet der materie).
