Arabesk - een siermotief op de wijze van het Arabisch ornament gevormd. De Italianen van de 15e en 16e eeuw gebruikten, de uitdrukking „rabeschi” voor de meest uiteenloopende soorten van ornament, voor ranken, kandelaber-motieven, rolwerk, zelfs voor grotesken. (Zie voor al deze woorden ORNAMENT). Daar het woord oorspronkelijk echter toch een sierwijze van Arabische afkomst aanduidt, heeft men later (zoo A. Lichtwark in: Der Ornamentik der Deutschen Frührenaissance, Berlijn 1888) voorgesteld, naast Arabesk in zijn algemeene beteekenis, voor het werkelijk Arabisch-Islamietisch ornament de uitdrukking Moresk te gebruiken. — Er is echter geen sprake van, dat deze scheiding door de schrijvers streng in acht genomen wordt; Hedecke (C. Floris) verwerpt ze zelfs. — De echte Arabesk (Moresk dus) is een siermotief, bestaande uit spiralende en vrijgebogen lijnen, waaruit gestyleerde bloemen en gemeenlijk op de helft in de lengte doorgesneden gestyleerde bladen ontspruiten. — De Arabesk-moresk is een echt vlak-ornament door de Islamietische volken (Spaansche en Egyptische Arabieren, Turken, Indiërs en ten deele de Perzen) aangenomen, daar hun het teekenen van levende wezens door den Koran is verboden.
In den grond is de Arabesk-moresk niets anders dan een bijzondere vorm van het ranken en palmettenornament, dat de Grieken tot rijpheid hadden gebracht, waaraan zooveel mogelijk alle plastisch karakter en alle aan bepaalde duigen uit de levende natuur herinnerende elementen zijn ontnomen. In tegenstelling met de eenvoudige loopende rank, die tot vulling van afgeperkte strooken geschikt is, kan men de Arabesk (Moresk) gemakkelijk geheele vlakken laten bedekken (vgl. ISLAMITIESCHE-KUNST); sedert de l6 eeuw werd Arabesk veelal, vóórdien slechts in beperkte mate, ook in Noord-Europa toegepast en kwam vooral in Duitschland bij vele ornamentteekenaars in zwang (Peter Flötner gest. 1546, A. Hirschvogel gest. 1569). Om haar practische toepassing in de sierkunsten naar het voorbeeld van de prenten te vinden in de textielindustrie, als geëtst en gedamasceerd ornament op harnassen en wapens, als intarsia in hout. In de 16e eeuw heeft ook de NoordNederlander B. Sylvius een reeks van prenten uitgegeven, waarin de Arabesk te samen met vlak handwerk (rolwerk) wordt gebruikt. Behalve het boven aangehaalde boek van Lichtwark vgl. A. Riegl, Stilfragen; A. Pit, Over het logische in de beeldende kunsten; het hoofdstuk over Ornament.
