Amadeus (vorsten) - naam van negen vorsten uit het huis van Savoye. De eerste, die dezen naam droeg, was graaf Amadeus van Savoye, zoon van graaf Humbert, die in het begin der 11de eeuw leefde; zijn opvolgers breidden gaandeweg hun gebied uit; verder zijn te noemen:
Amadeus V, bijgenaamd de Groote, geb. in 1249 te Le Bourget, volgde zijn oom Filips I in 1285 in Savoye op, nadat hij reeds twee jaren vroeger Hertog van Aosta was geworden, en stierf in 1323 te Avignon; hij verkreeg in 1313 van Keizer Hendrik VII de waardigheid van rijksvorst; hij is de stamvader van het thans in Italië regeerende huis Savoye.
Amadeus VI, bijgenaamd de Groene Graaf (naar de door hem in toernooien gedragen kleur) en zoon van den broeder van A. V; hij werd geboren in 1334 te Chambéry en volgde in 1343 onder regentschap zijn vader op; hij was een krachtig vorst, die zijn gebied in Piémont, Zwitserland en Frankrijk aanmerkelijk uitbreidde,door bemiddeling van Keizer Karel IV het vice-regentschap verkreeg over een groot deel van Zwitserland en in de bisdommen Lyon, Mâcon en Grenoble. Hij stierf in 1383 in Apulië aan de pest. A. is de stichter der Italiaansche Annunziata-orde.
Amadeus VIII, kleinzoon van den vorige, geboren in 1383 te Chambéry; gedurende zijn minderjarigheid stond hij onder voogdijschap van zijn grootmoeder Bonne van Bourbon, weduwe van A. VI; in 1398 nam hij de teugels van het bewind zelf in handen; de ijver, waarmede hij de politiek van Keizer Sigismund, vooral in diens strijd met de Hussieten in Bohemen, in de handwerkte, had de verheffing van Savoye tot een hertogdom (1416) tot gevolg. Toen in 1418 de oudere linie van Savoye in Piémont was uitgestorven, viel dit gebied A. toe; in 1432 verwierf hij het ten Noorden van de Po gelegen deel van het Graafschap Montferrat, terwijl hij reeds in 1422 het graafschap Genève had gekocht. Na den dood zijner vrouw stichtte hij in 1430 eene kluis voor zes ridders te Ripaille aan het meer van Genève, legde al zijne waardigheden neder (1434) en begaf zich met een vijftal zijner grooten daarheen. In 1439 werd hij door het schismatieke deel van het Concilie van Bazel tot Paus gekozen en nam toen den naam Felix aan (Felix V, tegenpaus van Eugenius IV). Hij liet zich (1440) te Bazel kronen en handhaafde zich negen jaren in zijne waardigheid. In 1449 deed hij afstand en erkende Nicolaas V, den opvolger van Eugenius IV, als den wettigen Paus. Hij stierf te Ripaille in 1451.
Amadeus IX, kleinzoon van den vorige, geb. 1435, volgde in 1465 zijn vader Lodewijk op; na vier jaren geregeerd te hebben, stelde A. om redenen van gezondheid de regeering in handen zijner gemalin Jolanthe, zuster van Lodewijk XI van Frankrijk; A. IX stierf in 1472 te Vercelli, nadat zijn broeders hem bij den vrede van Chambéry gedwongen hadden, hun een aandeel in de regeering te geven.
