Agger - 1) Er zijn plaatsen op aarde, waar de getijlijn soms voor elk hoog- of laagwater twee, betrekkelijk dicht bij elkander liggende, maxima en minima vertoont. Men spreekt dan ook van een eerste en tweede hoog- of laagwater. Het verschijnsel komt zeer duidelijk voor op de Hollandsche kust, het duidelijkst één dag na springtij, en wordt door de zeelieden „agger” genoemd. ’t Wordt veroorzaakt door de vierdubbeldaagsche ondiepwatergetijden M4 en MS. (zie GETIJDEN).
Het woord „agger” heeft waarschijnlijk denzelfden oorsprong als het Engelsche woord „eagre” of „eager” waaronder verstaan wordt een sterke watergolf. Het verschijnsel van het naar binnenloopen van deze golf heet in het Engelsch „bore”, in het Fransch „mascaret”. Zie verder Woordenboek der Nederlandsche taal.
2) zie AVEGAAR.
3) (Lat.), opgeworpen hoogte van aarde, puin, enz., dam, dijk. Door zoodanige a. werd Rome verdedigd van de Collijnsche tot de Esquilijnsche poort; in de nabijheid ervan werden de armen begraven; misdadigers werden er afgestort; Maecenas liet er tuinen en wandelplaatsen aanleggen. In oorlogstijd werd een legerplaats altijd omringd door een a.; bij belegeringen wierpen de belegeraars aggeres op in de nabijheid der muren en van gelijke hoogte als deze. Het waren hooge, op het bovenvlak ongeveer 10 M. breede, dammen, samengesteld uit grond, steenen en boomstammen, met steil opgezette taluds van gekruiste rondhouten, terwijl op den dam eene borstwering van grond, hout of vlechtwerk van rijshout werd aangebracht. Later werd, in plaats van deze borstwering, voor de boogschutters op den dam in de lengterichting eene verplaatsbare, houten galerij (vinea) opgesteld, welke aan de naar den vijand gekeerde zijde en van boven door rijsvlechtwerk was afgesloten. Voor het beheerschen van de vestingtorens werden op den a. houten aanvalstorens gebouwd, bestaande uit een geraamte van hout, aan de voor- en zijwanden afgesloten door planken of rijsvlechtwerk, die met versche dierhuiden werden afgedekt en geregeld werden nat gehouden, om in brand steking te voorkomen. Behalve voor de insluiting van eene vesting, werden door Julius Caesar (o.a. bij het beleg van Marseille) aggeres aangelegd als naderingsdammen om de schildpadden en stormtorens in sterk geaccidenteerd terrein over het aanvalsveld naar de belegerde vesting te kunnen verplaatsen.
4) in de Middeleeuwen vroeger een dorp en ambacht op Z.-Beveland, Zeeland; door overstrooming te niet gegaan.
