Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Vonnis

betekenis & definitie

o. (-sen),

1. rechterlijke uitspraak of beslissing, voorzover deze geen beschikking is; gewijsde; ook het stuk dat de uitspraak inhoudt;
2. veroordelende uitspraak (b.v. van een criticus over een werk).

Alle vonnissen moeten de gronden inhouden waarop zij berusten, en in strafzaken de wettelijke voorschriften waarop de veroordeling berust; zij moeten voorts een beslissing bevatten en de namen van de rechters die het hebben gewezen vermelden. De uitspraak geschiedt in openbare zitting. De vonnissen worden opgemaakt in raadkamer bij meerderheid van stemmen. Wanneer er meer dan twee verschillende meningen worden uitgebracht, moet het vonnis worden opgemaakt op de wijze die het meest overeenkomt met het gevoelen van de meerderheid.

De beslissingen kunnen zijn: nietigheid van de dagvaarding, onbevoegdheid van de rechter, niet ontvankelijkheid van het OM, schorsing van de vervolging, vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging, oplegging van straf of maatregel.

Men onderscheidt eindvonnis, incidenteel vonnis, interlocutoir vonnis, preparatoir vonnis, provisioneel vonnis en vonnis bij verstek; voorts condemnatoir vonnis, constitutief vonnis en declaratoir vonnis. Vonnissen van Ned. gerechtshoven, van de Hoge Raad, van de Belg. gerechtshoven en van het Hof van Cassatie heten arresten. Vonnissen die niet meer vatbaar voor hoger beroep zijn, heten vonnissen in hoogste ressort gewezen.

Vonnissen hebben in het algemeen alleen kracht tussen partijen en haar rechtverkrijgenden, wat niet wegneemt dat zij ook de belangen van derden kunnen raken. Vandaar dat aan derde-belanghebbenden de bevoegdheid is gegeven door voeging of tussenkomst in het geding invloed op het vonnis uit te oefenen of door middel van derdenverzet tegen een vonnis dat hun rechten benadeelt op te komen. Vonnissen betreffende de staat van personen, gewezen tegen degene die wettig bevoegd was om de eis tegen te spreken, zijn van kracht jegens iedereen. Vonnissen hebben in het algemeen bindende kracht uit zichzelf. Zij kunnen in het algemeen ook direct ten uitvoer gelegd worden, maar wanneer zij niet voorlopig uitvoerbaar zijn verklaard schorst de aanwending van een rechtsmiddel de uitvoerbaarheid.