eigenlijk: Marie Henri Beyle, Frans schrijver, *23.1.1783 Grenoble, ♰22.3.1842 Parijs; uit gegoede familie. Stendhal nam deel aan de veldtochten van Napoleon naar Italië en Rusland.
Na Napoleons val keerde hij terug naar Italië, waar hij een litteraire carrière probeerde te maken. Hij werd in 1821 door de Oostenrijkse politie uitgewezen, ging naar Parijs en moest uit noodzaak de post van consul te Civitavecchia aanvaarden (1831). In 1841 keerde hij definitief naar Parijs terug. Zijn werk, dat als schoolvoorbeeld voor de romantiek geldt, werd grotendeels postuum gepubliceerd. Het omvat eigentijds gesitueerd psychologische romans en ander proza (novellen, reisnotities, brieven en beschouwingen over kunst en muziek). Stendhals onbewogen, heldere stijl geeft een indringend beeld van de menselijke hartstocht en de verborgen beweegredenen die het menselijk handelen bepalen.
Zijn romanfiguren behoren tot de belangrijkste 19e-eeuwse litteraire creaties. Door de soberheid en de scherpe psychologische waarneming waarmee hij deze beschrijft, geldt Stendhal als een wegbereider van het realisme. Werken: Armance (1827), Le rouge et le noir (1830), La Chartreuse de Parme (1839), Lucien Leuwen (1894). Ander proza: Rome, Naples et Florence (1817), De l’amour (1822), Racine et Shakespeare (1823), Promenades dans Rome (1829), L’abbesse de Castro (1832), Mémoires d’un touriste (1838), Chroniques italiennes (1855), Journal (1888), Vie de Henri Brulard (1890), Le philtre (1892), Souvenirs d’égotisme (1892), Journal d’Italie (1911). Uitgaven: Oeuvres complètes (75 dln. 192739), Oeuvres (3 dln. 1952-56), Correspondance 1800-1842 (10 dln. 1933-35). LITT. H.Martineau, L’oeuvre de Stendhal (1951); V. del Litto, La vie intellectuelle de Stendhal (1959); V.del Litto, Bibliographie de Stendhal (4 dln. 3e dr. 1964); R.André, Ecriture et pulsion dans le roman stendhalien (1977); G.May, Stendhal and the age of Napoleon (1977).
