Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 31-01-2022

Rotatie

betekenis & definitie

[Lat. rotare, draaien, wentelen], v. (-s),

1.draaiing van een vast lichaam om een as;
2. (mathematische fysica) vectoroperator;
3. (plantkunde) vruchtopvolging.

MECHANICA

Bij een rotatie beschrijven alle deeltjes van een lichaam cirkelvormige banen om een lijn, de rotatieas. Alleen de punten gelegen op de rotatieas bewegen niet. De rotatieas kan vast zijn of gedurende de beweging van richting veranderen (ten opzichte van het lichaam of ten opzichte van de ruimte); zij kan al of niet door het lichaam zelf gaan. Een rotatiebeweging is volkomen bepaald door een hoeksnelheidsvector üi. Deze vector ligt op de rotatieas, is gericht in de voortgaande richting van een gewone (rechtse) schroef die met het lichaam meedraait, en heeft een grootte gelijk aan de hoeksnelheid ai.

Naast een rotatie kan een lichaam in beweging ook translatie uitvoeren. Men bewijst in de kinematica dat de meest algemene beweging van een vast lichaam te herleiden is tot een opeenvolging van translatie en rotatie. Tussen de bewegingswetten voor de rotatie van een lichaam om een symmetrieas en de bewegingswetten voor translatie bestaat een analogie. De bewegingswetten voor rotatie kunnen uit de bewegingswetten voor translatie verkregen worden door de massa m, de snelheid v, de kracht F, de afgelegde weg s enz., te vervangen door resp. het traagheidsmoment I, de hoeksnelheid co, het moment M van een kracht ten opzichte van de rotatieas, de uitwijkingshoek enz.

STERRENKUNDE

Alle hemellichamen, voorzover nagegaan kon worden, ondergaan een rotatie. Voor de aarde is de rotatietijd (per definitie) 24 uur, voor de zon ruim 25 dagen, voor de maan 27d8h.