[Lat. principium, aanvang, uitgangspunt], o. (-s), grondstelling, grondbeginsel: de marxistische principes; in principe ben ik ertegen; stelregel: godsdienstige principes; er goede principes op na houden; uit principe, uit innerlijke overtuiging.
Een principe is de formule van de weergave van een wet en heeft betrekking op verschillende disciplines. Zo kent men in de logica het principe van de (uit te sluiten) contradictie, van de identiteit, van het uitgesloten derde en van de voldoende grond; in de fysica het principe van behoud van arbeidsvermogen enz. In kosmologische zin betekent principe: a. de oorsprong, de oergrond van al het bestaande of van een belangrijk deel daarvan; b. de grond van een bepaald gebeuren: in deze zin spreekt men b.v. van principe der individuatie. In kentheoretische zin betekent principe voor het rationalisme de grondstelling van het denken, kennen en handelen, die al het overige funderen zou. In het gewone spraakgebruik is de term principe vaak verzwakt tot de betekenis van een stelregel, waaraan men zich zoveel mogelijk houden wil, zonder veel uitzonderingen toe te laten.
