Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 13-12-2021

openbare orde

betekenis & definitie

vage rechtsterm met wisselende betekenis in verschillende rechtsgebieden. In het privaatrecht wordt gedoeld op rechtsregels van zo fundamenteel belang, dat bij niet-nakoming de maatschappelijke orde zou worden aangetast (dwingend recht); zo kunnen rechtshandelingen nietig worden verklaard wegens strijd met de openbare orde.

In het internationale privaatrecht kan toepassing van volgens het collisierecht in beginsel toepasselijke buitenlandse rechtsregels afstuiten op nationale belangen met een beroep op de openbare orde. Dit doet zich m.n. voor op het gebied van het familierecht (kinderbeschermingsrecht, polygamieverbod), het arbeidsrecht en het deviezenrecht. In het publiekrecht wordt gedoeld op de ongestoorde toestand van het openbare leven, een situatie van orde, veiligheid en rust in voor het publiek toegankelijke plaatsen. Handhaving van de openbare orde in de gemeente is toevertrouwd aan de burgemeester, die in het belang van de openbare orde tevens toezicht houdt op bioscopen, cafés, toneelvoorstellingen, vergaderingen enz. Met de daadwerkelijke handhaving van de openbare orde is de politie belast. In het belang van de openbare orde kan de uitoefening van grondrechten in normale situaties worden beperkt (b.v. in het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens), en in noodsituaties zelfs worden opgeschort (in Nederland bij de Wet Buitengewone Bevoegdheden Burgerlijk Gezag; in België bij de Besluitenwet betreffende staat van oorlog en staat van beleg).