(New Hebrides, Nouvelles Hébrides), Frans-Engels condominium in de Grote Oceaan, 14670 km2, 96500 inw. Hoofdstad: Vila (op Efate).
Grootste eilanden: Espiritu Santo (4850 km2), Malekula (2539 km), Efate (1094 km2), Erromanga (1113 km2), Tanna, Epi, Aoba, Pentecost, Maewo, Ambrym, verder de Banksen de Torres Eilanden. Naast Vila, is er nog één stadje, Luganville, op de zuidkust van Espiritu Santo.
FYSISCHE GESTELDHEID
De eilanden strekken zich uit over een afstand van ruim 800 km. Zij bestaan uit vulkanische gesteenten en koraal. Espiritu Santo, Malekula en Pentecost hebben ook rotsmassieven en zijn bergachtig. Er zijn drie actieve vulkanen in de groep. Het klimaat is tropisch.
Het regent vooral van nov. -april, als de zon de hoogste stand heeft; de rest van het jaar is het wat droger en vooral ’s nachts koeler. Gemiddelde regenval 2 m/jaar. De eilanden zijn bedekt met dicht oerwoud.
BEVOLKING
Van de bevolking is 93 % Melanesisch, 2,4 % Europeaan (3000 Fransen en 1000 Engelsen) en 4,6 % Polynesisch. Er worden vele talen en dialecten gesproken, maar voertaal is Pidgin.
De meeste inwoners zijn lid van een van de twaalf protestants-christelijke groeperingen of van de Rooms-Katholieke Kerk. Het onderwijs is ingericht naar Frans en Engels model en wordt bestuurd en gefinancierd door de Nationale Diensten, of gesteund en bestuurd door districtonderwijscommissies e.d. Het binnenland van de eilanden is nagenoeg onbewoond. Vila en Luganville (op Espiritu Santo) zijn de enige steden. Er zijn geen onafhankelijke dagbladen. De 15000 radiotoestellen kunnen via Radio Vila programma’s in het Frans, Engels en Pidgin ontvangen.
ECONOMIE
Vooral langs de kusten van de grote eilanden ligt een aantal klapperplantages. De cocoscultuur is in Franse handen, evenals die van cacao en koffie. De landbouw voor eigen gebruik wordt verzorgd door de inheemse bevolking en bestaat uit yams, taro, maniok, groenten en aardappelen. Ook de veeteelt is van betekenis, m.n. voor de vleesproduktie. De veestapel omvat 90000 runderen, 62000 varkens, 7000 geiten en 123000 stuks pluimvee. De runderen lopen vaak rond op de klapperplantages om het onkruid laag te houden.
Op Erromanga is de bosbouw belangrijk voor de Australische multiplexnijverheid. In de mijnbouw moet de winning van mangaanerts genoemd worden (Efate). Er is vleesen visverwerkende industrie. Erromanga heeft houtindustrie. Het belangrijkste middel van bestaan is de export van mangaan, kopra, koffie, cacao en conserven. Ingevoerd worden m.n. voedingsmiddelen, hout, minerale oliën, landbouwmachines en auto’s.
Er is op de eilanden ca. 550 km weg, waarvan 320 km onverharde weg een deel van het jaar onbegaanbaar is. De voornaamste luchthavens zijn Bauer Field (Efate) en Pekoa (Espiritu Santo).
BESTUUR
Aan het hoofd van de 42 leden tellende volksvertegenwoordiging staan de Franse en Britse Hogecommissarissen. Van de 42 leden worden 20 leden bij directe algemene verkiezingen voor drie jaar gekozen. De Nieuwe Hebriden zijn verdeeld in vier districten.
GESCHIEDENIS
De eilanden zijn in 1606 door Quirós ontdekt. Daarna bezocht De Bougainville de eilandengroep in 1766, gevolgd door Cook, die de naam gaf. Vanaf 1828 werden de eilanden regelmatig door walvisvaarders bezocht. Nadat al enige jaren een gezamenlijke Engels-Franse marinecommissie de eilanden had bestuurd, is op grond van de Conventie van 1906 en het Protocol van 1914 het condominium gevestigd.
