[Fr.], v. (-s), de behandeling van de huid en onderliggende spieren door ze met de handen of met apparaten te wrijven, te kneden of te bekloppen.
(E) GENEESKUNDE. Bij massage worden de volgende handgrepen toegepast; strijken (effleurage), wrijven (frictie), kneden (petrissage), kloppen (tapotage) en schudden (vibratie). Deze handgrepen worden op allerlei manieren met elkaar gecombineerd. Bijzondere vormen van massage zijn:
1. vibromassage door middel van een apparaat;
2. bindweefselmassage of Dicke-massage (ook de namen Teirich en Leube zijn hieraan verbonden): men stelt zich hierbij voor dat elke prikkel op de huid reflectorisch via het vegetatieve zenuwstelsel op de inwendige organen zoals hart, lever enz. inwerkt (vandaar ook wel reflexzone-massage genoemd);
3. syncardiale massage: hierbij worden door aanleggen van manchetten aan armen en/of benen van de patiënt drukverdelingen verkregen die synchroon met de hartactie verlopend de circulatie in die ledematen ondersteunen. Dit wordt wel gebruikt bij vaatziekten. De waarde ervan wordt echter betwijfeld.
Men kent aan massage een effect toe op bloedvaten en bloedsomloop. De kleine vaten vlak onder de huid worden door de bewegingen vernauwd en verwijd; tegelijkertijd treedt een versnelling van de bloedstroom op. Ook de lymf wordt versneld af gevoerd. Door dieptewerking wordt de stofwisseling aangewakkerd. Op de motorische zenuwen zou massage een tonusverhogende uitwerking hebben, terwijl oppervlakkige massage pijnverminderende invloed heeft. De humorale pathologie neemt aan dat bepaalde stoffen, door massage vrijgemaakt, in de bloedbaan komen en zodoende een algemene werking uitoefenen. →bindweefseltherapie, →douche, →hydrotherapie, →mechanotherapie. SCHOONHEIDSBEHANDELING.
Hier dient onderscheid gemaakt te worden tussen gezichtsen lichaamsmassage. De technieken voor de lichaamsmassage zijn dezelfde als die voor de fysiotherapie. De gezichtshuid is echter veel dunner dan de lichaamshuid en de mimische spieren zijn nauw vervlochten met het onderhuids bindweefsel in tegenstelling tot de skeletspieren van het lichaam. Intermitterend drukken wordt voor de gezichtsmassage niet toegepast. Kosmetische indicaties voor gezichts-, halsof decolletémassage:
a. versteviging van huiden spierweefsel en algehele verbetering van de huidfunctie;
b. egaler maken van het huidoppervlak;
c. reductie van rimpelen plooivorming en voorkoming van een vroeg vervaagd kaakcontour;
d. ontspanning. Contra-indicaties zijn: koorts, oedemen, eczemen, actieve acné, hart-, nieren longaandoeningen, hoge bloeddruk, abnormale depigmentatie, huidgezwellen, grotere bloedovervullingen.
Enige afwijkende systemen van de kosmetische massage zijn:
a. lymfdrainage met als principe een snellere lymfdoorstroming door lediging van lymf knopen door middel van speciale fricties; b. massageplastiek: snelle en fijngetoucheerde knijpbeweginkjes, tangement zonder massagemiddel om betere huiddoorbloeding resp. verbetering van het bindweefsel van de huid te verkrijgen;
c. zenuwpuntmassage: een heen en weer gaande zachte druk op de gevoelige punten der perifere zenuwen.
