o. (-s), in de kerken van de Romeinse en Oosterse ritus teken dat men maakt met de rechterhand van voorhoofd naar borst en van linkernaar rechterschouder (in de oosterse kerken van rechts naar links), ook wel met de rechterduim op voorhoofd, mond en borst.
(e) Sinds de 2e eeuw hebben christenen zich met het kruis getekend en sinds de 4e eeuw treft men het gebaar ook aan in de eredienst, b.v. in het doopritueel wanneer aan de doopleerlingen het kruis wordt opgelegd, en in de eucharistieviering bij de aanvang van het tafelgebed. Het gold verder als gebaar van zegening, genezing, afweer van het kwade. Vanaf de 6e eeuw spreekt men bij het maken van het kruisteken een formule uit: ‘in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest’. Het kruisteken geldt als de meest eenvoudige geloofsbelijdenis van de christen.
