(Fries: Hynljippen), Ned. gemeente in de prov. Friesland, 7,06 km2, 770 inw, (23 % woonforensen), 53 % n.h., 14 % geref., 2 %r.k., 1% overige en 24 % g. kerkg.
De bevolking is werkzaam in de landbouw en vooral in de ambachtsen kunstnijverheid. Het stadsbeeld van Hindeloopen wordt gekenmerkt door een eigen architectuur en houten bruggetjes over smalle grachten. Bezienswaardig zijn de kerk (1632) met de scheve Westertoren (1593), het sluishuisje uit 1619 met klokketorentje en de zgn. leugenbank waarboven een tafereel van de wonderbare visvangst, woonhuizen in Hindelooper stijl. Het Nijland-museum is gevestigd in het vm. stadhuis (eind 17e eeuw). Het stadje is verder bekend om zijn klederdracht en sterk van het Fries afwijkende dialect. Het watertoerisme is sterk in opkomst.Sinds de 18e eeuw worden in Hindeloopen (eiken-)houten meubelen en gebruiksvoorwerpen vervaardigd, bont beschilderd in blauw, groen, rood en grijs. Naast bloemen dierenmotieven komen in deze volkskunst o.a. bijbelse voorstellingen als decoratie voor. Ook snijwerk wordt toegepast.
LITT. S.J.van der Molen, De Hindelooper woonkultuur (1967).
GESCHIEDENIS. Hindeloopen was reeds in de 8e eeuw bekend. Het ontwikkelde zich in de loop van de middeleeuwen tot een belangrijke handelsstad (stadsrechten 1225). In de 14e—15e eeuw was het lid van de Hanze. Tot in de 18e eeuw was Hindeloopen zetel van Oostzeevaarders (met thuishaven Amsterdam, daar Hindeloopen slechts een rede bezat) . Met Amsterdam werden zulke nauwe relaties onderhouden, dat de bloeiperioden van de beide steden in de 17e-18e eeuw samenvielen. Hindeloopen behoorde als elfde in rangorde tot de elf Friese steden die in de Staten vertegenwoordigd waren.
Tot het begin van de 18e eeuw kende Hindeloopen gemeenschappelijk grondbezit (de scharren). De handel met Noorwegen en Rusland ging tijdens de Vierde Engelse Oorlog (1780-84) teniet, waardoor Hindeloopen verviel. Later kwam er enige opleving door de Zuiderzeevisserij, die echter weer verviel na afsluiting van de Zuiderzee.
LITT. M.P.van Buytenen, Hindeloopen, Frieslands elfde stede (3e dr. 1945).
