v., geneeskundige behandeling van ziekten met behulp van zonlicht, zonnewarmte en zonnebaden (hoogtezon).
(e) In de heliotherapie wordt van de zonnestraling vooral het ultraviolet deel gebruikt ( →hoogtezon). De zon straalt energie uit die behalve het zichtbare licht (41-45 %) ca. 1—5 % ultraviolette straling, en 52-60 % infrarode straling bevat. Niet altijd echter, m.n. niet op gematigde breedten, is de zon als ultraviolet-bron goed bruikbaar. De intensiteit van de zonnestraling is sterk afhankelijk van de hoogte waarop men zich bevindt, en neemt op grote hoogte (gebergte) sterk toe. De tot het aardoppervlak doordringende hoeveelheid nuttige straling wordt verder beïnvloed door de absorptie in de atmosfeer: stof, rook, waterdamp en bewolking nemen veel ultraviolet weg. Ook het uur van de dag is belangrijk, want als het zonlicht invalt onder een hoek van minder dan 35° (wintermaanden), bevat het geen ultraviolet meer. Vooral het bergklimaat is dus geschikt voor heliotherapie.
Al komen de veranderingen die het zonlicht in het lichaam teweegbrengt wel op rekening van het ultraviolet, toch is de heliotherapie meer dan alleen ultravioletbehandeling. De moderne wijze van toepassing beveelt vooral zonnebaden aan tegelijk met beweging (lopen, springen, spelen) en altijd samen met een luchtbad. Heliotherapie kan niet achter glas worden toegepast, omdat de ultraviolette straling door glas vrijwel geheel wordt tegengehouden. Als voorbereiding wordt massage met olijfolie aanbevolen, na reiniging van de huid. De massage bewerkt een betere doorbloeding van de huid, waardoor de resorptie van het ultraviolet door de huid wordt vergemakkelijkt. Ook bepaalde huidziekten (b.v. huidtuberculose) reageren goed op zonlicht, andere ziekten kunnen er door verergeren.
Zonnebaden kunnen daarom niet klakkeloos worden toegepast, ook al omdat er individuele verschillen in gevoeligheid voor ultraviolet voorkomen. Een schema van geleidelijke bestraling is noodzakelijk. De waarde van de heliotherapie bij tuberculose is door de komst van →antituberculosestoffen achterhaald. LITT. H.F.Blum, Photodynamic action and disease caused by light (1941); H.Lampert, Physikalische Therapie (1953); I.Z.Baruch, De fysische therapie te midden van de geneeskundige voorzieningen (1958).
