(Lat.: Acta Apostolorum), het vijfde boek volgens de canon van het NT dat wegens de overeenkomst in stijl, de aanhef enz. in het algemeen wordt toegeschreven aan de opsteller van het derde evangelie, die bekend is onder de naam van →Lucas. Evenals in het evangelie gebruikt de schrijver bronnen.
Daaronder kan men nauwelijks rekenen de zgn. wij-berichten, die aantekeningen bevatten van de schrijver in dezelfde stijl als de rest. De tijd van vervaardiging is na het evangelie van Lucas, vermoedelijk ca. 90 n.C., maar zeker niet veel later, omdat de verondersteld oudchristelijke schrijver →Clemens het in 96 gebruikte. Enkelen willen het slot van het boek nog plaatsen tijdens het leven van de apostel Paulus. De tekst van één handschrift, D, bevat ettelijke uitweidingen, die doen vermoeden, dat Lucas twee kopieën vervaardigd zou hebben. Het boek behandelt in het eerste gedeelte de geschiedenis van de eerste christengemeente te Jeruzalem; in het tweede gedeelte wordt voornamelijk het werk van Paulus beschreven, door wie het evangelie in Rome komt, waardoor het christendom van een joods-sektarische beweging tot een universele aangelegenheid werd.LITT. F.Bruce, The Acts of the Apostles (1951);E.Haenchen, Die Apostelgesch. (1959); H.Conzelmann, Die Apostelgesch. (1963); J.C.ONeill, The theology of Acts in its historical setting (1966);F.W.Grosheide, De Handelingen der Apostelen (1973).
Apocriefe Handelingen van apostelen ontstonden in de loop van de 2e eeuw, om tegemoet te komen aan de behoefte meer omtrent de apostelen te weten dan in het NT wordt meegedeeld. Zij kregen namen als: acta, itineraria, itinera, miracula, virtutes. Zij werden aangewend om allerlei leringen die in de 2e eeuw opgeld deden, met apostolisch gezag te bekleden. Dikwijls liggen er ook juiste gegevens aan ten grondslag. Men heeft wel gemeend dat zij in gnostieke kringen ontstaan en later katholiek omgevormd zijn. De scheiding tussen ketterse en kerkelijke elementen in deze apocriefen is niet zeker te maken.
Zij vertonen in het algemeen een volks karakter en zijn interessante getuigen voor het bonte christelijke leven in de 2e eeuw. De voornaamste zijn: Acta Petri, A. Pauli, A. Johannis, A. Andreae, A. Thomae.
Sommige zijn slechts fragmentair overgeleverd. Van veel jonger datum zijn de Handelingen van Filippus, Matteüs, Barnabas en Bartholomeüs. Uitgave: Acta apostolorum apocrypha, door Lipsius en Bonnet (2 dln. 1891-98; Du. vert. Neutest. Apokryphen, door E.Hennecke, 4e dr. 1964).
LITT. M.R James, The apocryphal NT (1955). handelingsbekwaam, bn., bekwaam tot het verrichten van rechtshandelingen, mondig; niet onder curatele staand.
