Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

gerechtelijk vooronderzoek

betekenis & definitie

➝opsporingsonderzoek dat de politie in den regel op last van de officier van justitie verricht, en dat geleid wordt door de rechter-commissaris in strafzaken. Het belang dat de officier van justitie daarbij kan hebben, is gelegen in het feit dat de rechter-commissaris een aantal ➝dwangmiddelen tot zijn beschikking heeft die de officier van justitie zelf en de politie niet hebben.

Zo kan de rechter-commissaris getuigen en de verdachte (als die zich niet in ➝ voorlopige hechtenis bevindt) dwingen voor hem te verschijnen. Verder kan de rechter-commissaris b.v. ➝deskundigen benoemen. Voor de verdachte geeft zo’n vooronderzoek een grotere garantie voor objectiviteit dan bij een opsporingsonderzoek dat niet geleid wordt door de rechter-commissaris. Sinds 1973 kan in Nederland de verdachte die zich in voorlopige hechtenis bevindt, zelf aan de rechter-commissaris om een gerechtelijk vooronderzoek verzoeken; dit ter vermijding van de mogelijke misstand dat het vooronderzoek tegen een voorlopig gehechte verdachte door de officier van justitie niet voortvarend genoeg zou worden uitgevoerd.In België wordt na beëindiging van het gerechtelijk vooronderzoek door het onderzoeksgerecht (raadkamer of kamer van inbeschuldigingstelling, in graad van hoger beroep) geoordeeld over de ingezamelde bezwaren en beslist over de verdere vervolging (verwijzing naar het vonnisgerecht of buitenvervolgingstelling). Daarnaast kent het Belg. strafprocesrecht nog het opsporingsonderzoek dat geleid wordt door het OM en uitgevoerd wordt door de ➝gerechtelijke politie.