[Fr.], v. (-s), .. 1. vergadering, meestal als historische term; in de VS partijcongres waarop de kandidaat voor het presidentschap wordt gekozen;
2. internationale overeenkomst omtrent bepaalde wederzijds in acht te nemen regels, verdrag: de Berner Conventie; ook wel ben. van sommige kartelovereenkomsten;
3. eis in conventie, eis van de oorspronkelijke eiser;
4. geheel van de traditionele, stilzwijgend aanvaarde, geijkte opvattingen omtrent hetgeen in de maatschappelijke omgang of op enig gebied van werkzaamheid (b.v. in de kunst) gepast is: dat is in strijd met de conventie; ook ieder van dergelijke opvattingen: hij hangt erg aan conventies; (bridge) afgesproken wijze van bieden.
recht. Conventie is de benaming voor het burgerlijk geding, ontstaan door de eerst ingestelde vordering (eis in conventie), wanneer de gedaagde gebruik maakt van de gelegenheid, dat hij voor de rechter is geroepen, om een wedereis of tegenvordering (eis in reconventie) tegen zijn wederpartij in te stellen (artt. 250—253 Ned. WBv., art. 14 Belg. Ger. Wbk.).
sociologie. Conventies worden gehandhaafd langs de weg van een vrijwel algemeen en voelbaar afkeurende houding van de groep bij overtreding. Conventies zijn ordenend voor het maatschappelijk verkeer. Zij vormen de spelregels waardoor het sociale organisme vloeiender functioneert. De invloed van de conventies wordt des te groter naarmate zij meer automatisch functioneren; veelal wordt er dan ook onbewust aan gehoorzaamd, terwijl bij overtreding het afkeuringsmechanisme zich eveneens in sterkere mate doet gevoelen, naarmate het automatisch functioneren toeneemt. Conventies kunnen ook worden gezien als middelen waarmee groepen hun afzonderlijke karakteristiek willen handhaven, vooral in de zin van superieur zijn vergeleken met andere groepen. Bovendien kan hun traditionele handhaving in botsing komen met inmiddels gewijzigde opvattingen.
Conventie kan in meer algemene zin worden opgevat als een vorm van gedragscode. Het bijzondere van de term is vooral gelegen in het hanteren van gedragscodes in het verband van een sociale status, waarbij voor de motivatie daarvan wordt teruggegrepen op traditionele rechtvaardigingen. Litt. N.Elias, Über der Prozess der Zivilisation (1939; 2e dr. 1969); Howard S.Becker, The outsiders (1963); N.Elias en J.Scotson, The established and the outsiders (1965); E.M.Schur, Labeling deviant behavior (1
1. vergadering, meestal als historische term; in de VS partijcongres waarop de kandidaat voor het presidentschap wordt gekozen;
2. internationale overeenkomst omtrent bepaalde wederzijds in acht te nemen regels, verdrag: de Berner Conventie; ook wel ben. van sommige kartelovereenkomsten;
3. eis in conventie, eis van de oorspronkelijke eiser;
4. geheel van de traditionele, stilzwijgend aanvaarde, geijkte opvattingen omtrent hetgeen in de maatschappelijke omgang of op enig gebied van werkzaamheid (b.v. in de kunst) gepast is: dat is in strijd met de conventie; ook ieder van dergelijke opvattingen: hij hangt erg aan conventies; (bridge) afgesproken wijze van bieden.
recht. Conventie is de benaming voor het burgerlijk geding, ontstaan door de eerst ingestelde vordering (eis in conventie), wanneer de gedaagde gebruik maakt van de gelegenheid, dat hij voor de rechter is geroepen, om een wedereis of tegenvordering (eis in reconventie) tegen zijn wederpartij in te stellen (artt. 250—253 Ned. WBv., art. 14 Belg. Ger. Wbk.).
sociologie. Conventies worden gehandhaafd langs de weg van een vrijwel algemeen en voelbaar afkeurende houding van de groep bij overtreding. Conventies zijn ordenend voor het maatschappelijk verkeer. Zij vormen de spelregels waardoor het sociale organisme vloeiender functioneert. De invloed van de conventies wordt des te groter naarmate zij meer automatisch functioneren; veelal wordt er dan ook onbewust aan gehoorzaamd, terwijl bij overtreding het afkeuringsmechanisme zich eveneens in sterkere mate doet gevoelen, naarmate het automatisch functioneren toeneemt. Conventies kunnen ook worden gezien als middelen waarmee groepen hun afzonderlijke karakteristiek willen handhaven, vooral in de zin van superieur zijn vergeleken met andere groepen. Bovendien kan hun traditionele handhaving in botsing komen met inmiddels gewijzigde opvattingen.
Conventie kan in meer algemene zin worden opgevat als een vorm van gedragscode. Het bijzondere van de term is vooral gelegen in het hanteren van gedragscodes in het verband van een sociale status, waarbij voor de motivatie daarvan wordt teruggegrepen op traditionele rechtvaardigingen. Litt. N.Elias, Über der Prozess der Zivilisation (1939; 2e dr. 1969); Howard S.Becker, The outsiders (1963); N.Elias en J.Scotson, The established and the outsiders (1965); E.M.Schur, Labeling deviant behavior (1971).
