Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-07-2019

Continentaal stelsel

betekenis & definitie

complex van Franse economische maatregelen, genomen vanaf 1806 om Engeland economisch te vernietigen. Het begin was dat, krachtens het Decreet van Berlijn (nov. 1806), alle Engelse eigendommen werden onteigend en blokkade werd afgekondigd van de Britse eilanden, waarmee correspondentie en handel werden verboden.

In okt. 1810 gelastte het Decreet van Fontainebleau verbranding van de Engelse contrabande. Het continentaal stelsel stimuleerde wel de continentale industrie, maar bracht veel commercieel verval en armoede. Engeland zocht compensatie door grootscheepse smokkel en andere afzetgebieden. Het voornaamste politieke en militaire gevolg van het continentaal stelsel was dat het Napoleon dwong tot beheersing van het hele continent: het vertroebelde zijn betrekkingen met Rusland en leidde tot de Franse annexatie van Holland, en bezetting van Spanje en tot een breuk met de paus. Deze breuk verzwakte zijn binnenlandse positie. Het verzet van diverse Europese volken tegen Frankrijk is sterk bevorderd door de afkeer en het verlies, die het continentaal stelsel veroorzaakte.

Litt. W.P.Sautijn Kluit, Gesch. en invloed van het continentaal stelsel op de staatk. en maatsch. toestand in Europa (1863); B.de Jouvenel, Napoléon et l’économie dirigée (1942).