[Eng., gemeenschapsontwikkeling], economisch, sociaal en cultureel ontwikkelingsproces (‘comprehensive approach’) waardoor het levenspeil en de leefbaarheid van achtergebleven of in hun ontwikkeling gestoorde samenlevingen worden verbeterd. Veelal wordt het in gang gezet door de overheid, in samenwerking met de bewoners van het dorp, de streek of stad.
Men verwacht dat op deze manier brede lagen van de bevolking betrokken raken bij de vooruitgang. In Nederland wordt m.n. door het provinciale opbouworgaan en de lokale raad voor overleg en advies op maatschappelijk terrein de communicatie tussen overheid en particulier initiatief ten aanzien van de sociale planning en de -asociale opbouw behartigd (streekontwikkeling).Gewoonlijk vindt men bij community development de volgende elementen:
1. een gepland programma;
2. aanmoediging tot het zich zelf helpen;
3. technische bijstand (personeel, uitrusting en gelden);
4. aanvullende gevarieerde specialiteiten voor de hulp.
De gedachte van community development is ontstaan in de koloniale periode (vanaf ca. 1930). Om sneller economische doelen te bereiken moest men de bevolking in het bijzonder op het platteland mobiliseren. In de communistische landen heeft men dit gedaan door het instellen van landbouwcollectieven. Community development-projecten, als vorm van ontwikkelingshulp, vertonen in de praktijk vaak onbedoelde neveneffecten, die het welslagen in ernstige mate belemmeren: de lokale belangen worden ondergeschikt gemaakt aan de nationale, de invloeden van buiten zijn te groot, of er wordt meer nadruk gelegd op het halen van de in het plan gestelde normen dan op de belangen van de betrokken groep. Community development-projecten worden vaak uitgevoerd in het kader van bilaterale hulpprogramma’s of bijstandsorganen van de VN.
LITT. S.Groenman, Ons deel in de ruimte (1959); W.G.Bennis, K.D.Benne en R.Chin, The planning of change (1961); T.R.Batten, Training for comm. developm. (1962); W.H.Goodenough, Cooperation in change (1963), A.Kater, Comm. developm. in Marokko (1967); R.M.Kramer, Comm. developm. in Israël and the Netherlands (1970); E.H. Valsan, Comm. developm. progr. and rural local government (1970).
