Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 22-07-2019

christen-democraat

betekenis & definitie

m. (-en), aanhanger van een politieke partij die binnen een meerpartijenstaat streeft naar de verwezenlijking van een democratisch program op basis van christelijke beginselen.

ⓔ Sommige christen-democraten noemen zich ➝christelijk-sociaal, wat niet betekent, dat zij socialistische beginselen aanvaarden. Christen-democratische organisaties doen zich voor op confessionele, zowel als op interconfessionele grondslag, waarbij de laatste organisatievorm zowel rooms-katholieken als protestanten omvat. In verschillende, m.n. Westeuropese, democratieën zijn de christen-democraten actief. Zij vormen grote partijen in b.v. de BRD en Italië. In de BRD vormen zij de interconfessionele ➝Christlich-Demokratische Union (CDU), die een belangrijke politieke factor vertegenwoordigt; in Italië is de ➝Democrazia Cristiana sinds de Tweede Wereldoorlog de partij die een beslissende invloed op de politieke samenstelling van de Italiaanse regering heeft.

Vóór de opkomst van het gaullisme in Frankrijk was de ➝Mouvement Républicain Populaire (MRP) een christen-democratische partij met grote aanhang en invloed. Ook de ➝Christelijke Volkspartij (CVP) in België draagt als niet-confessionele groepering een christen-democratische signatuur. In Nederland bestond tot 1940 een protestantse Christelijke Democratische Unie (CDU), die in 1946 grotendeels in de Partij van de Arbeid opging. Wegens verschuivingen binnen het Nederlandse electoraat, die zich o.m. uiten in een regelmatig dalend stemmenaantal op de christelijke partijen, ➝Katholieke Volkspartij, ➝Antirevolutionaire Partij en ➝Christelijk Historische Unie, werd in 1976 een federatie gevormd tussen deze partijen, onder de naam van Christen-Democratisch Appèl (CDA), die met één lijst en een gezamenlijk opgesteld programma aan de verkiezingen deelneemt.

LITT. M. Vaussard, Histoire de la démocratie chrétienne (1956); M. Fogarty, Christ. democracy in Western Europe 1820-1953 (1957; Ned. vert. 1965); W. Allemeyer, Christl. Demokratie in Europa und Lateinamerika (1964).