Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 04-07-2019

Centripetale kracht

betekenis & definitie

middelpuntzoekende kracht of normale kracht; bij een kromlijnige beweging dat deel van de kracht dat loodrecht op de bewegingsrichting staat, waardoor de baan zich kromt. Als eenvoudigste geval kan gelden een deeltje P dat een eenparige cirkelbeweging beschrijft, b.v. een steen die, vastgebonden aan het uiteinde van een touw, rondgeslingerd wordt.

De snelheid v (een vector die steeds gericht is volgens de raaklijn aan de baan) verandert voortdurend van richting, hoewel de grootte van de snelheid niet verandert.Daar de richting van de snelheid voortdurend verandert, moet op de steen een kracht aangrijpen. Deze kracht is gericht naar het middelpunt van de cirkel: centripetale kracht. Het is de kracht die door de hand wordt uitgeoefend op het touw, en die door de spanning van het touw op de steen wordt overgebracht.

De centripetale kracht is gelijk aan mv2/r, met m de massa en v de snelheid van de steen; r is de straal van de cirkel. Ook is er het geval waarbij het deeltje de cirkel niet eenparig doorloopt, of, algemener, waarbij het deeltje beweegt volgens een willekeurige kromme baan. Behalve de centripetale kracht FN, loodrecht op de bewegingsrichting, waardoor de snelheid van richting verandert, is dan bovendien een tangentiële kracht FT werkzaam, evenwijdig aan de bewegingsrichting. Door deze tangentiële component verandert de snelheid ook van grootte, zodat het deeltje nu eens vlugger, dan weer langzamer beweegt.