(Fries: Boalsert), gemeente in de prov. Friesland, gelegen tussen Harlingen en Sneek in Westergo, 9,38 km2, (zeeklei) 10.035 inw.; 36 % r.k., 25 % n.h., 15 % geref., 4 % overige, 20 % g. kerkg. (1971).
Bolsward is vrij gaaf bewaard gebleven en bezit grachten en wallen.De stad is verzorgingscentrum voor een wijde omgeving. Er is een uitgebreide zuivelindustrie gevestigd, daarnaast is er ook voedingsmiddelen-, confectie- en metaalindustrie. De stad bezit een Hogere Landbouw Technologische School.
Het geheel in renaissancestijl opgetrokken stadhuis (1617) is bijzonder fraai. In de Martinikerk (1446) met zadeldaktoren vindt men o.a. een machtig Hinsch-orgel, fraaie koorbanken en een gebeeldhouwde kansel. Naast de kerk staat een standbeeld voor de 17e-eeuwse Friese dichter Gijsbert Japiks.
De oudste kerk is de Broerekerk (minderbroederskerk) uit de 13e eeuw. Verder zijn er in Bolsward veel gevels uit de 17e en 18e eeuw. GESCHIEDENIS.
Bolsward verscheen in 715 als terpnederzetting binnen Wonseradeel en werd in 1422 in de Hanze opgenomen. Bolsward kreeg in 1455 stadsrecht. Dit werd opgesteld door de beroemde zedeprediker Johannes Brugman.
Bolsward was de eerste plaats in Friesland die stadsrecht kreeg. In 1581 trad de stad toe tot de Unie van Utrecht.
Zijn handel (voornamelijk binnenlands) dankte deze plaats aan de Middelzee.
Toen deze in de 15e eeuw ingedijkt werd, werd Bolsward het middelpunt van een zeer vruchtbare streek, waar de veeteelt tot grote bloei kwam (vee- en zuivelmarkten). In de 17e eeuw beleefde Bolsward een grote welvaart (stadhuis!). De plaats behoorde tot de elf steden, die gevolmachtigden naar de Friese Landdag zonden.
Allengs werd Bolsward overvleugeld door Franeker en Sneek; de stad werd echter het verzorgingscentrum van de Friese Zuidwesthoek.
LITT. W.H.Keikes, Bolsward, ouderdom met gratie (1951); W.H.Keikes, Inventaris der archieven van Bolsward (1952); W.H.Keikes, Sint-Maarten.
De kerkburcht van Bolsward (1955); K.de Vries, Een Bolswards drieluik (stadhuis, stadboek, gasthuis, 1966).
