m., (ook: paringsspel), voortplantingsgedrag bij dieren.
Het baltsgedrag bestaat uit een aantal voor de diersoort specifieke gedragspatronen die de normale inleiding vormen tot de paring. Een uitgesproken baltsgedrag bij dieren is betrekkelijk zeldzaam. Slechts bij de geleedpotigen en de gewervelde dieren vindt men zeer ingewikkelde en langdurige baltsceremoniën, voorafgaande aan de seksuele eindhandeling (paring). Aan dit baltsgedrag zijn diverse functies toe te schrijven. Het dient om de reacties van mannetje en vrouwtje zodanig te synchroniseren, dat copulatie kan plaatsvinden. Door het uitvoeren van de baltshandelingen komen de partners bovendien in de juiste stemming om te paren.
Verder kan het baltsgedrag de bij veel diersoorten sterke agressieve neigingen jegens soortgenoten onderdrukken. Bij veel diersoorten (o.a. meeuwen, futen) wordt door de telkens herhaalde baltsgedragingen de paarbinding steeds sterker, wat later van groot belang is bij het samen grootbrengen van de jongen.
In het baltsgedrag zijn gewoonlijk veel elementen aanwezig uit andere gedragingen, zoals agressief gedrag, huidverzorgingsgedrag, eetgedrag. Bij veel vogelsoorten is het voeden van het vrouwtje door het mannetje een belangrijk onderdeel van het baltsgedrag. Bij een groot aantal eendesoorten hebben poetsgedragingen zich ontwikkeld tot baltshandelingen. Zo komt in de balts van de wilde eend een beweging voor die lijkt op vleugelpoetsen. Het mannetje beweegt zijn snavel snel langs de vleugelschachten, waardoor hij een hoorbaar geluid voortbrengt, en waarbij hij een aantal felle kleuren toont (zie signaalhandeling).
Het baltsgedrag wordt meestal veroorzaakt door wijziging in de hormonenbalans van het dier. Deze wijziging hangt veelal samen met een verandering in temperatuur en/of daglengte. Een opvallend kenmerk van baltsgedragingen is dat zij binnen één soort uitermate uniform zijn, en optreden als reactie op zeer specifieke prikkels. Gewoonlijk is het gehele repertoire van baltshandelingen zelfs bij de eerste maal dat een dier ze vertoont compleet aanwezig. Het baltsgedrag is daardoor vaak ook een zeer belangrijk taxonomisch kenmerk.
LITT. M.Bastock, Courtship (1967).
