Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 05-01-2019

administratieve rechtspraak

betekenis & definitie

administratieve rechtspraak - in Nederland een vorm van rechtsbescherming van de burger tegenover de overheid, opgedragen aan een van de overheid onafhankelijke en veelal gespecialiseerde rechter.

Voorbeelden daarvan zijn de ambtenarengerechten met in hoger beroep de Centrale Raad van Beroep in Utrecht, de Raden van beroep voor de sociale verzekering met in hoger beroep eveneens de Centrale Raad van Beroep in Utrecht. In een aantal administratieve wetten is soms ook administratieve rechtspraak opgedragen aan de gewone rechterlijke macht. Het is duidelijk, dat de administratieve rechtspraak in Nederland (in tegenstelling tot b.v. Frankrijk) bepaald geen afgerond geheel vormt. Toch zijn in het verleden meermalen pogingen gedaan om tot een meer uniforme en sluitende regeling te komen, waarbij men de beslissing in hoogste instantie wilde opdragen aan de tot rechtsprekend college te verheffen Afdeling Contentieux van de Raad van State. Het rapport van de commissie-De Monchy (1946) heeft uiteindelijk geresulteerd in de totstandkoming van de Wet beroep administratieve beschikkingen, een wet, die in zekere zin in staat tussen administratieve rechtspraak en administratief beroep. Het in 1968 gepubliceerde rapport van de commissie-Wiarda heeft geleid tot de indiening van een wetsontwerp-Administratieve rechtspraak overheidsbeschikkingen in 1971, dat een aanvullend karakter heeft en dat zou moeten leiden tot invoering van een zelfstandig rechtsprekende afdeling Rechtspraak naast de Afdeling Contentieux bij de Raad van State.
LITT. A.M.Donner en D.Simons, Ned. Bestuursrecht, (1974).
België. Hoewel de artt. 92 en 93 der Gw geschillen over politieke en burgerlijke rechten tot de competentie der gewone gerechtshoven en rechtbanken laten behoren, laat art. 93 dienaangaande een uitzondering toe door de wetgever te machtigen geschillen waarbij politieke rechten zijn betrokken, over te dragen aan administratieve organen of rechtscolleges. Het gaat dan om die politieke rechten welke de burger heeft als deelnemer aan de verdeling van de door de overheid verstrekte diensten en voordelen. Competentiegeschillen tussen administratieve rechtspraak en de justitiële rechter beslist het Hof van Cassatie. Het hoogste administratieve rechtscollege is de Raad van State. De administratieve rechtspraak is verder opgedragen aan de bestendige deputatie van de provinciale raad, de hoge militieraad (en de militieraden), de provinciale commissies van beroep inzake oorlogsschade e.d. De beslissingen van deze colleges zijn onderhevig aan cassatieberoep op de Raad van State resp. het Hof van Cassatie.
LITT. A.Mast, Overzicht van het Belg. admin. recht (1964).