Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 29-12-2018

actie (aktie)

betekenis & definitie

actie (aktie) - ac'tie (aktie) [Lat. actio, handeling], v. (-s, actiën), in het alg.: werking, handeling; en reactie; in het bijzonder:

1. rechtshandeling, vervolging, rechtsvordering, een — instellen; vandaar: een — met iemand hebben, met iemand in twist zijn; 2. oude term voor aandeel (actiehandel); 3. gevecht, ontmoeting met de vijand; 4. handeling: er zit geen in dat stuk; in de beeldende kunst: uitdrukking van werkingen, handelingen of gemoedsbewegingen; 5. beweging, bedrijvigheid: hij is altijd in werking: zwaar geschut kwam in (van personen) in — komen, krachtig, ijverig gaan optreden; 6. gezamenlijk opgezet en tot uiting gebracht streven; beweging: een — tot loonsverhoging .

Actie wordt in de politieke sociologie gebruikt om het proces van mobilisatie van bepaalde maatschappelijke krachten aan te duiden met het oog op het bereiken van een zekere doelstelling. In principe kan elk individu of elke groep een actie ondernemen: een regering kan actie ondernemen om b.v. iedereen gelijke kansen op onderwijs te geven, de politie kan er door middel van een actie voor ijveren oude auto’s van de wegen te krijgen, en een liefdadigheidsinstelling kan een actie op touw zetten om geld voor een goed doel bijeen te brengen. De term wordt tegenwoordig dikwijls gebruikt om de mobilisatie van maatschappelijke krachten aan te duiden waardoor een actiegroep haar doeleinden tracht te bereiken (‘actie voeren’). De middelen die daarbij aangewend worden kunnen zeer uiteenlopend zijn: opstellen en ondertekenen van petities, alternatieve planning, boycot, bezetting enz. (activist).

LITT. A.Hoogerwerf, Politicologie, begrippen en problemen (1972).