aanwas - m. (-sen), aangroeiing, vermeerdering, toeneming, vergroting; (bosbouw) toeneming van omvang van een boom of opstand ; de — van de bevolking, het steeds groter worden; (recht) recht van -, recht van een erfgenaam of legataris op vergroting van erfdeel of legaat, ingeval de erfstelling of het legaat aan verscheidene personen gezamenlijk gemaakt is en ten opzichte van enkele mede-erfgenamen of medelegatarissen geen gevolg kan hebben ; van grond, vergroting ten gevolge van aanspoeling.
BOSBOUW. Aan een boom vindt diameter-aanwas plaats doordat het cambium, dat zich tussen hout en bast bevindt, naar binnen laagjes nieuw hout afzet tegen het reeds bestaande houtlichaam, en naar buiten nieuwe bast. De lengte-aanwas wordt veroorzaakt doordat stam en takken met nieuwe eindscheuten worden verlengd. De volume-aanwas is het resultaat van diameter- en lengte-aanwas. Het aanwas-proces kan min of meer continu plaatsvinden, zoals bij vele boomsoorten in het tropisch regenbos, maar is meestal beperkt tot bepaalde gunstige seizoenen (zie groeiringen). Men kan de diameter-aanwas bepalen door meting der ringbreedte in stamschijven, of in een boorkern die met de aanwasboor uit de stam is genomen. Aan de staande boom kan de diameter-aanwas ook door periodieke diameter- of omtrekmeting worden bepaald (zie houtmeten). De hoogte-aanwas kan bij bomen met duidelijke jaarscheuten bepaald worden door de lengte hiervan te meten. Een boom met duidelijke jaarringen registreert zijn eigen groeigeschiedenis. Daarop is de stam-analyse gebaseerd: een techniek waarmee door meting en telling van jaarringen in stamschijven, afkomstig van verschillende hoogten in de boom, de diameter-, hoogte- en volume-aanwas op tijdstippen in het verleden kunnen worden gereconstrueerd. De aanwas van het opstandshoutvolume kan geschat worden door middel van opbrengsttabellen, door opstandsmeting gecombineerd met aanwas-boring, of door periodieke meting van de opstand.
leeftijd jaar 20 50 80 totale volume-aanwas m3/ha 70 270 400 RECHT. Aanwas kan plaatshebben, wanneer de erfstelling of het legaat aan verschillende personen gezamenlijk gemaakt was, of wanneer de zaak, die zonder schade niet voor verdeling vatbaar is, aan onderscheiden personen is vermaakt (artt. 1049, 1098 en 1100 Ned. BW, artt. 1044,1045 Belg. BW). LITT. J.C.H.Melis, Familierechtelijke betrekkingen volgens het nieuwe BW (1969).
