(SALT), onderhandelingen tussen de VS en de USSR ter beperking van de → strategische wapens.
De SALT-II-verdragen, ondertekend door de Amerikaanse president J.Carter en de Russische partijleider L.Brezjnev op 18.6.1979, vormen een hoogtepunt en tevens de afsluiting van een periode van détente. De beide regeringsleiders spraken af om, zodra de verdragen zouden zijn geratificeerd, wapenbeheersingsonderhandelingen te beginnen die aan beide zijden een 'disarming first strike capability’ (de mogelijkheid in één klap vrijwel alle strategische wapens van de tegenpartij te vernietigen) zouden uitsluiten, evenals een wapenopstelling die een succesvolle verrassingsaanval mogelijk zou maken. Deze overeenkomsten betekenden de eerste stap naar een niet voor de ander verontrustende wapenopstelling, in de richting van een niet-offensieve afschrikkingsmacht. Maar de nieuwe Amerikaanse regering van R.Reagan ontwikkelde een uitgebreid programma van herbewapening. De gedachte van SALT i gelijkwaardigheid van wapenmacht - veranderde in een streven naar superioriteit. Handhaving van het ‘evenwicht van verschrikking’ - zoals beoogd in het Anti-Raket Verdrag (ABM-Treaty) van 1972 - werd vervangen door streven naar een lasergordijn om alle binnenkomende raketten te vernietigen (Star Wars-rede van Reagan, 23.3.1983). De VS hadden op 20.7.1982 reeds de onderhandelingen over een complete teststop afgebroken, SALT ii, dat een kwalitatieve wapenbeheersing beoogde, werd vervangen door START-voorstellen (Strategic Arms Reduction Talks) over kwantitatieve beperkingen. Het NAVo-dubbelbesluit (12.12.1979) betrof de plaatsing van 572 Pershing u’s en kruisvluchtwapens, tenzij het Europees strategisch evenwicht zou zijn hersteld door in onderhandeling bereikte wapenvermindering van de USSR. Die onderhandelingen leidden niet tot het beoogde resultaat. De eerste kruisvluchtwapens werden geplaatst in Groot-Brittannië (14.11.1983); daarna volgden die in de BRD (23.11.1983). Op dezelfde dag zette de USSR de onderhandelingen over deze wapens stop. Op 8.12.1983 maakte dit land een einde aan de START-onderhandelingen, zoals partijleider Andropov op 21.12.1981 reeds in het vooruitzicht had gesteld als feitelijke plaatsing zou geschieden. [prof. dr. B.V. A. Röling]
Litt. H.de Lange, De bewapeningswedloop tussen de Verenigde Staten en de Sovjetunie 1945-83 (2e dr. 1984); SIPRI yearbooks (jaarlijks); Vrije Universiteit Amsterdam, Jaarboek vrede en veiligheid (sinds 1984).
