(Somalia) (Al-Dzjoemhoerija As-Somalija), democratische republiek in Noordoost-Afrika, begrensd door de Golf van Aden, Indische Oceaan, Kenia, Afar- en Issaland en Ethiopië, 637657 km2. Hoofdstad: Mogadisho.
POLITIEK Het conflict rond de → Ogaden speelde in 1977 een belangrijke rol. Somalië steunde het Westsomalisch Bevrijdingsfront (WSLF) dat een guerrilla voerde tegen de Ethiopische regering. De Somalische regering onder leiding van Siad Barre streefde naar een ‘Groot-Somalië’ waarin alle mensen van Somaliorigine verenigd zouden zijn. Dit streven bracht het land in conflict met Ethiopië en Kenia waar groepen Somali’s wonen. Somalië wist zich daarbij gesteund door de Arabische wereld waarvan het deel uitmaakt. Er bestaat traditioneel wrijving tussen Arabische volken en Afrikaanse volken, tussen moslims en christenen.
In de zomer van 1977 maakte Somalië van de toestand van zwakte van Ethiopië gebruik door de Ogaden binnen te vallen. In Ethiopië was de regering onder Mengistoe Haile Mariam zich in 1976 meer op de USSR gaan richten. De USSR steunde ook de Somaliërs en trachtte te bemiddelen. Onder leiding van Fidel Castro was er op 17.3.1977 een conferentie in Aden gehouden, echter zonder resultaat. Teleurgesteld door de houding van de USSR keerde Barre zich naar het Westen. In nov. 1977 besloot het Centraal Comité van de Somalische Socialistische Revolutionaire Partij (SSRP) het vriendschapsverdrag met de USSR te verbreken.
De Sovjet-adviseurs werden het land uitgezet en hetzelfde lot trof de Cubanen. De USSR maakte bekend dat zij weigerden steun te verlenen aan het Somalische expansionisme. Siad Barre maakte daarop een reis door de Arabische landen en verkreeg steun van $ 400 mln. voor wapenaankopen. De VS weigerden wapens te leveren. Van China kreeg Somalië echter onvoorwaardelijke steun. De Arabische landen waren bevreesd dat door de Somalische politiek een conflict met de Afrikaanse landen zou dreigen en weigerden de ‘Groot-Somalische’ gedachte te steunen. De Organisatie van Afrikaanse Eenheid (OAE) stelde zich nl. op tegen de bevordering van het regionalisme en voor erkenning van de integriteit van de bestaande nationale grenzen.
In jan. 1978 begon een Ethiopisch tegenoffensief in de Ogaden, die bijna geheel in handen van het Somalische leger was, met steun van Cubanen en Sovjet-specialisten. De Somalische troepen werden teruggedreven en op 14.3.1978 gaf de Somalische regering in een communiqué toe dat de terugtrekking voltooid was. Ondanks de alarmerende oproepen van Siad Barre over de offensieve bedoelingen van de Ethiopiërs en van de USSR werd Somalië niet binnengevallen. De situatie in de Ogaden bleef gespannen. Het WSLF ging weer over tot guerrillatechnieken en Somalië betuigde steun. Binnen Somalië hadden de gebeurtenissen echter onvrede gewekt.
Op 6.4.1978 mislukte een militaire coup. Somalië zette de politiek van toenadering tot het Westen en China voort. In april sloot het land een verdrag voor economische en technische hulpverlening met China. Van de EG verkreeg het land een lening van £ 35 mln. en van Saoedi-Arabië £ 250 mln. militaire hulp.
Na de debacle van 1978 in de oorlog met Ethiopië was Somalië aan reorganisatie toe. In jan. 1979 keurde de eenheidspartij een nieuwe grondwet goed, hetgeen op 25 aug. van dat jaar door een referendum werd bevestigd. Daarin wordt het land officieel een socialistische staat onder leiding van de socialistische eenheidspartij. De betrekkingen met Ethiopië bleven slecht. In 1980 namen de spanningen met dit land nog toe nadat president Siad Barre op 22 aug. een militair akkoord sloot met de VS, die in ruil voor militaire en economische steun de beschikking kregen over de diepzeehaven Berbera. Met Kenia was enige toenadering merkbaar na het onderhoud van president Barre met de Keniase president Arap Moi in sept. 1979 te Taif (SaoediArabië).
Ook in 1980 werd Somalië geconfronteerd met de steeds groeiende vluchtelingenstroom uit de Ethiopische Ogaden. Tengevolge van de oorlog en de droogte liep het aantal vluchtelingen in de loop van het jaar tot ca. 1,5 mln. op, waardoor het land de grootste vluchtelingenconcentratie ter wereld op zijn grondgebied kreeg. Afb. p. 553.
