Een cilinder is een afwijking in de ogen waardoor een hoek-as scherper wordt gezien dan een andere hoek-as. Een cilinder komt vaak voor in een oogbol die niet geheel rond is. Een cilinder aandoening wordt ook wel astigmatisme genoemd.
Een cilinder is een brekingsafwijking. Dit houdt in dat lichtstralen die het oog binnen komen in één as, bijvoorbeeld horizontaal, op een andere manier worden gebroken dan op een andere as, bijvoorbeeld verticaal. Het gevolg is dat men alleen maar wazig zicht heeft. Voor een goed zicht is het noodzakelijk dat lichtstralen perfect achter het netvlies in het oog vallen. Deze lichtstralen worden door het hoornvlies afgebogen. Stralen die van onder komen, worden afgebogen naar boven. Stralen die van boven komen, worden naar onder afgebogen. Alle lichtstralen die binnen komen in het oog, komen op deze manier uiteindelijk op hetzelfde punt uit.
Bij een cilinder worden de lichtstralen op een van de mogelijke assen anders afgebogen. Deze lichtstralen komen hierdoor niet samen op hetzelfde punt als alle andere lichtstralen. Dit leidt ertoe dat men wazig gaat zien. Een cilinderafwijking kan op verschillende manieren worden gecorrigeerd. Kleinere afwijkingen kunnen worden verholpen met behulp van een bril of contactlenzen. Hiermee is echter slechts een deel van de totale groep mensen die last hebben van een cilinder afwijking geholpen. Als alternatief kan men daarom kiezen voor refractiechirurgie. Dit is een overkoepelende naam voor diverse lasertechnieken, waarmee de cilindrische afwijking permanent wordt gecorrigeerd. Voor zulke ingrepen is het belangrijk dat men de eventuele risico’s laat inschatten door een expert.
