Nicolaas Klei

Auteur van o.a." Tot op de bodem" (2005)

Gepubliceerd op 21-06-2017

Barrique

betekenis & definitie

‘Jazeker gebruik ik barriques,’ zegt de wijnboer, ‘om m’n kachel te stoken.’ Bij bijna alle anderen echter wordt dit vat van vaak nieuw eikenhout gebruikt om er 225 liter wijn in te gieten die dan naar dat nieuwe hout gaat smaken. Voluit barrique bordelaise, en daar komt-ie dan ook vandaan. 225 liter is een boel, maar vergeleken met andere vaten is een barrique reuze handzaam.

Eind achttiende eeuw had hij in bordeaux de tonneau vervangen, in 1866 werd z’n maat officieel vastgelegd: 225 liter, niet meer ergens tussen de 215 en 230 liter zoals tot dan toe voorkwam.Hoe kleiner het vat – 225 liter is dus klein in dit geval – hoe meer hout per liter wijn je hebt, net zoals een muis naar verhouding meer vel om zich heen heeft dan een olifant. Ja, dat schijnt zo te zijn. Hoe kleiner het vat en hoe nieuwer het hout, hoe meer je het eikenhout ruikt en de stoffen die erin zitten: vanilline is de bekendste, maar eikenhout geurt ook naar maltol en cyclotene: stoffen die zelf naar caramel ruiken, maar er ook voor zorgen dat je andere smaken beter proeft. En door de poriën in de duigen ademt het eikenhouten vat minieme hoeveelheden zuurstof, en ook dat heeft invloed op de wijn.Nog niet eens zo heel veel decennia geleden konden alleen de grootste bordeaux- en een enkele bourgogne-boer het zich veroorloven hun wijn op nieuwe barriques op te voeden, en ‘nieuw hout’ wordt nog steeds geassocieerd met duur en bijzonder. Duur klopt. Een fijn nieuw vat kost je honderden euro’s.

De prijs verschilt van leverancier tot leverancier, zie eikenhout, maar laten we zeggen zeshonderd euro om het rekenen makkelijk te maken: je tapt er namelijk een kleine driehonderd flessen uit, dus dat hout om de wijn kost twee euro per fles extra. Twee euro extra kosten voor de wijnboer (al kan-ie z’n vaten later doorverkopen aan wie liever ‘ingewerkt’ hout heeft), minstens twee europiek extra voor de koper, veel meer extra voor ons consumenten.Het kan ook goedkoper. Eikessence is illegaal, maar in veel landen, vooral buiten Europa, mag je straffeloos eiken planken, eikenhoutblokjes of een reuzentheezakje vol houtkrullen in je roestvrijstalen wijnvat hangen. Niks meer van doen met puur natuur zuurstof ademen en zo: dit is domweg houtaroma toevoegen. Niemand zet het op de fles, maar als het achter-etiket het heeft over houtaroma’s en dergelijke zonder het expliciet over ‘opvoeding op vaten’ te hebben, weet je hoe laat het is. Proef maar eens: of je nu van hout houdt of niet, in deze gevallen proef je een dosis zaagsel. Wijn en hout staan volstrekt los van elkaar. Maar zie theezakjes-methode voor de opvatting en experimenten van Patrick Ducournau.Zie verder eikenhout, hout en wijn, vat.