Encyclopedie van de evolutiebiologie

Prof. Nico M. van Straalen (2019)

Gepubliceerd op 23-08-2020

Taxon

betekenis & definitie

Indelingscategorie in de biosystematiek, bijvoorbeeld species, genus, familie, orde, enz.

Een taxon is een abstract hiërarchisch indelingsniveau dat meerdere taxa onder zich kan hebben en zelf onderdeel is van een hoger taxon. De standaard-indeling (van hoog naar laag) is: fylum (stam), klasse, orde, familie, genus (geslacht), species (soort). Tussen familie en genus wordt soms nog het taxon tribus gebruikt.

Soms heeft men hier nog niet genoeg aan en wordt met de toevoegingen “super” en “sub” een fijner onderscheid gemaakt. Zo valt de mens onder de suborde Catarrhini (apen van de Oude Wereld), de superfamilie Hominoidea (mensapen) en de familie Hominidae (mens, chimpansee en gorilla).

Het meervoud van taxon is taxa, het meervoud van genus is genera; voor species is het meervoud gelijk aan het enkelvoud.

Onder een taxon kunnen meerdere taxa van lager niveau vallen. Zo bevat de superfamilie Hominoidea niet alleen de familie Hominidae, maar ook de families Pongidae (orang-oetans) en Hylobatidae (gibbons). Het komt echter ook voor dat er maar één lager taxon in een hoger taxon zit, bijvoorbeeld de subfamilie Homininae omvat maar één levend genus, Homo, en één soort, Homo sapiens.

Vaak hebben taxa kenmerkende uitgangen. Zo eindigen superfamilies meestal op “–oidea”, families op “-idae” en subfamilies op “-inae”.

Species worden altijd met twee woorden aangeduid, de genusnaam (bijv. Homo) altijd met een hoofdletter en het soortepitheton (sapiens) nooit met een hoofdletter. Vóór een species-naam staat nooit een lidwoord (“Homo sapiens trok uit Afrika”, niet “de Homo sapiens trok uit Afrika”). Deze spellingsregels van biologen worden echter door journalisten en niet-biologen vaak met voeten getreden.