Het voordelig zijn van eigenschappen die de toegang tot het andere geslacht vergroten of bevorderen dat nakomelingen gekregen worden met de beste partners
Eigenschappen die er voor zorgen dat een man gewild is bij de vrouwen (en andersom) staan onder sterke selectiedruk omdat ze een direct voordeel op leveren. Mannen en vrouwen die zulke eigenschappen hebben zullen meer kinderen krijgen en daardoor zullen die eigenschappen zich in de populatie verspreiden. Seksuele selectie wordt meestal onderscheiden van natuurlijke selectie, omdat de selectie niet uitgaat van het milieu maar van het andere geslacht of leden van hetzelfde geslacht.
Er zijn twee soorten seksuele selectie: intraseksueel en interseksueel. Bij intraseksuele selectie gaat het om de strijd binnen een geslacht (meestal de mannen). Het is vooral belangrijk bij soorten die leven in harems. De haremheer is dan continu bezig om andere mannen uit de buurt te houden; elke eigenschap die hem beter in staat stelt dat te doen (groot lichaam, slagtanden, vervaarlijk uiterlijk) geeft een voordeel. Bij interseksuele selectie gaat het om eigenschappen die de aantrekkelijkheid voor het andere geslacht vergroten; dat kan van alles zijn, variërend van mooie veren tot ogen op steeltjes. Zo zijn de extravagante verentooien van paradijsvogels en de extreem lange oogstelen van oogsteelvliegen geëvolueerd.
De vraag is natuurlijk waarom het ene geslacht een bepaalde eigenschap bij het andere geslacht zou prefereren. Dat is een kwestie van “goede genen”. Niet de verentooi of de lange oogsteel op zich zijn belangrijk, maar het feit dat ze indicatief zijn voor een goede gezondheid of sterkte.
Ook in de evolutie van de mens speelt seksuele selectie een rol, denk bijvoorbeeld aan kenmerken als een symmetrisch gezicht en een taille- heupwijdte-verhouding van 0.7.
