Vleesvinnige vissen; groep vissen met spieren en beenderen in de vinnen, waaruit de op het land levende amfibieën geëvolueerd zijn; ook genoemd kwastvinnige vissen
De beenvissen omvatten twee evolutionaire hoofdlijnen: vissen met straalvormige vinnen, de Actinopterygii (bijna alle moderne beenvissen) en vissen met spieren en botjes in de vinnen. Deze tweede groep, de vleesvinnigen (Engels: "lobe-finned fish", ook genoemd kwastvinnigen) bevat veel minder soorten dan de straalvinnigen, maar is evolutionair van belang omdat de voorouder van de Tetrapoda in deze groep zat. Kennelijk was het hebben van spieren en beenderen in de vinnen een goed uitgangspunt voor de evolutie naar het landleven met poten.
De Sarcopterygii omvatten vier uitgestorven groepen en twee levende. Omdat de Tetrapoda uit de Sarcopterygii ontstonden is Sarcopterygii feitelijk een parafyletische groep.
De levende vertegenwoordigers omvatten de longvissen (Dipnoi) en de coelacanthen. Beide groepen hebben twee blindzakken aan de slokdarm die de longvissen gebruiken als longen. Als longvissen op het droge liggen sluiten ze de bloedsomloop door de kieuwen af en openen de circulatie door de long. Coelacanthen zijn diepzeevissen (twee soorten) die pas in 1938 ontdekt werden. Er zijn ook veel fossiele coelacanthen die in het Krijt allemaal uitgestorven zijn (dacht men); de coelacanth uit de Indische oceaan, Latimeria chalumnae, is het prototype van een levend fossiel.
Van de fossiele Sarcopterygii zijn de Osteolepiformes het meest verwant aan de voorouder van de Amphibia. De overgang van vleesvinnige vissen naar amfibieën is zeer goed gedocumenteerd met veel vrij complete fossielen (van Eusthenopteron, duidelijk een osteolepiforme vis, via de overgangsvormen Panderichthys en Tiktaalik naar de eerste amfibieën, Acanthostega en Ichthyostega). De vleesvinnige poten hadden aanvankelijk een functie bij het zwemmen en zijn later ingezet om op te lopen (coöptatie).
