Karakterisering van de mens door de Engelse bioloog en publicist Desmond Morris
Desmond Morris benoemde in zijn beroemde boek uit 1967, “The Naked Ape”, de geringe lichaamsbeharing van de mens als een van zijn meest opvallende uiterlijke kenmerken. Zijn verklaring was kort gezegd: de lichaamsbeharing is verdwenen als gevolg van neotenie (behoud van juveniele kenmerken) en die situatie is in stand gebleven door seksuele selectie (voorkeur van het andere geslacht voor naaktheid).
Behalve Morris zijn er vele andere verklaringen gegeven voor de afwezigheid van lichaamsbeharing. Een daarvan benadrukt de rol van parasieten. Een naakt lichaam heeft minder last van parasieten.
Een derde theorie is die van de “wateraap”. Hierin wordt de afwezigheid van lichaamsbeharing gezien als een aanpassing aan het waterleven; de mens wordt verondersteld een aquatisch stadium te hebben gehad.
De meest gangbare theorie legt de nadruk op een betere warmteregulatie in een warm en zonnig klimaat, zoals de Afrikaanse savanne. Door de geringe lichaamsbeharing kan de mens gemakkelijk warmte kwijt raken. De naaktheid hangt dan dus samen met het rechtop lopen, waarvoor dezelfde redenering geldt.
Opvallend is dat meeste artikelen over dit onderwerp wel het “nut” van naaktheid bediscussiëren maar niet zozeer in gaan op de vraag hoe het is ontstaan. Vaak is gedacht dat mutaties in keratine-genen (KRTAPs) de oorzaak zouden kunnen zijn. Inderdaad zijn bij de mens 21 van in totaal 122 keratine-genen gemuteerd en verworden tot pseudogen. Maar hetzelfde geldt voor andere zoogdieren (bijv. bij de chimpansee 17 van 120).
Behalve de algemene aanduiding “neotenie” is er nog niet veel bekend over de oorzaak van onze naaktheid.