In een moeilijk bereikbaar grottencomplex in Zuid-Afrika gevonden uitgestorven mensensoort van relatief recente datum, mogelijk een lange tijd geïsoleerd levende afstammeling van Homo ergaster
Homo naledi is genoemd naar de Dinaledi-kamer, een moeilijk bereikbaar deel van het “Rising Star” grottencomplex bij Johannesburg, Zuid-Afrika. In 2013 vond een onderzoeksteam onder leiding van Lee Berger daar een verzameling fossiele overblijfselen die tot een nieuwe soort gerekend werden. Opvallend was de enorme rijkdom van de vondst. Er lagen niet minder dan 1505 botfragmenten, in totaal behorend tot minstens 15 individuen. Bovendien rapporteerde dezelfde onderzoeksgroep in 2017 de vondst van een tweede verzameling fossielen, eveneens behorend tot Homo naledi, in een ander gedeelte van de grot, de Lesedi kamer. Ook kon men de eerder gevonden fossielen dateren: men schatte ze tussen 236.000 en 335.000 jaar oud. Op basis van het uiterlijk dacht men eerder dat Homo naledi 2 miljoen jaar oud moest zijn.
De morfologie van de schedel is uniek maar lijkt het nog het meest op vroege Homo-soorten zoals H. erectus, H. habilis of H. rudolfensis. Maar het hersenvolume valt in de Australopithecus-range. De voet is erg mensachtig, terwijl de borstkas, schouder en heup nogal primitief zijn. Dat er zo kort geleden nog een mens rondliep met zulke primitieve kenmerken is moeilijk te begrijpen.
Het is ook een raadsel hoe de fossielen in de afgelegen en moeilijk te bereiken kamers van de grot terecht gekomen zijn. De afwezigheid van andere fossielen en de compleetheid van de vondsten doen vermoeden dat Homo naledi zijn doden daar met opzet heeft neergelegd. Of dit op te vatten is als een begrafenisritueel is onduidelijk. De Homo naledi-fossielen stellen ons voor vele raadsels.
