Van de voet afstaan van de grote teen; hoek tussen de lengterichting van de voet en de lengterichting van de grote teen
Een opvallend verschil tussen de voet van een primaat en die van de mens is dat bij de mens de tenen allemaal recht naar voren gericht zijn terwijl die van de primaten een naar binnen stekende grote teen (hallux) hebben. Daardoor kunnen primaten hun voeten gebruiken om een tak vast te pakken, zoals wij met onze handen kunnen doen.
De hoek die de grote teen maakt met de lengterichting van de voet is in de loop van de evolutie steeds kleiner geworden. Dit is geleidelijk gegaan. Ardipithecus ramidus, een uitgestorven hominine van 4,4 miljoen jaar geleden, had nog een echte grijpvoet, hoewel hij op twee benen liep. Bij de latere soort Australopithecus afarensis (3,5 miljoen jaar oud) is de hallux-abductie afgenomen tot 28 graden, terwijl Homo erectus (1,5 miljoen jaar oud) een waarde heeft van ongeveer 12 graden. De moderne mens heeft een hallux-abductie van 8 graden.
We kennen de hallux-abductie niet alleen van fossiele voetbeenderen, maar ook van voetafdrukken in versteende vulkanische as, o.a. bij Laetoli (Tanzania) en Ileret (Kenia). Vooral de voetstappen van Laetoli zijn erg bekend. Zichtbaar is dat er twee personen gelopen hebben, waarschijnlijk een moeder met een kind. De vulkanische as waarin ze gezet zijn is betrouwbaar gedateerd (3,7 miljoen jaar).
Behalve een afname van de hallux-abductie wordt de evolutie van de voet ook gekenmerkt door een toename van asymmetrie: de tenen worden van binnen naar buiten steeds kleiner. Men noemt dit “entaxonie”, een situatie die kenmerkend is voor de op twee benen lopende homininen.
