Encyclopedie van de evolutiebiologie

Prof. Nico M. van Straalen (2019)

Gepubliceerd op 05-04-2020

Chorion

betekenis & definitie

Membraan om het ei, dat dienst doet bij de gaswisseling en de voeding; vormt bij zoogdieren het buitenste vruchtvlies en het embryonale deel van de placenta

Het chorion is een algemene term voor structuren die niet noodzakelijkerwijze homoloog met elkaar zijn maar wel dezelfde functie hebben, namelijk bescherming van het ei, gaswisseling, waterhuishouding en voeding.

Bij insecten wordt het chorion door de follikel gemaakt voordat het ei bevrucht wordt. Het is een membraan bestaande uit lipoproteïnen. Na de bevruchting worden door accessoire geslachtsklieren vaak nog allerlei andere materialen op het chorion afgezet die bescherming bieden, predatoren afweren of bacteriedodend zijn. Bij veel insecten bestaat het chorion uit twee lagen, endochorion en exochorion. Bovendien maakt het ontwikkelende embryo vaak nog een extra membraan aan de binnenkant, de serosa-cuticula, waarin chitine aanwezig is en die ook uit meerdere lagen kan bestaan. Overigens zijn oppervlaktestructuren van insecteneieren zeer divers en vertonen allerlei aanpassingen aan de preciese plaats waar de eieren afgezet worden.

Bij slakken wordt om het chorion vaak nog een gelatineuze massa gevormd die het ei of eipakket extra beschermt tegen uitdroging en vraat. Bij reptielen en vogels is rond het chorion een eischaal aanwezig die bij vogels kalkhoudend is. De eischaal is poreus, om de zuurstofopname en koolzuurafgifte van het embryo niet te belemmeren.

Bij zoogdieren wordt het chorion gevormd door de trophoblast, de cellaag die de holte van het blastocoel omsluit. Deze vormt, na innesteling van het embryo in de baarmoeder, samen met de baarmoederwand het buitenste vruchtvlies, dat net als het binnenste vruchtvlies, het amnion, verbroken wordt bij de bevalling. Een ander deel van de trophoblast doet mee aan de vorming van de placenta.