De reformatie was een cruciaal omslagpunt in de kerkelijke geschiedenis die plaatsvond in het begin van de zestiende eeuw. Door de inzichten van godsdienstgeleerden Luther en Calvijn kwam er een keerpunt in de eeuwenlange hegemonie van de katholieke kerk.
Dit was voornamelijk aan de orde in de noordelijke delen van Europa, waaronder ook (het noorden van) Nederland. De kritiek die op het katholicisme werd geuit kwam voort uit verschillende motieven. Zo vonden sommigen het systeem van aflaten betalen om in de hemel te komen een verwerpelijk fenomeen. Andere criticasters hadden het gemunt op het hiërarchisch systeem dat vanuit Rome werd geleid en waarbij niet het woord van God centraal stond, maar de symboliek.
Uit de zucht naar verandering kwam een scheuring binnen de kerk voort. Na een roerige tijd, waarvan de beeldenstorm als het begin gezien kan worden, kwam de protestantse kerk op in de noordelijke Nederlanden. De zuidelijke provincies bleven katholiek en nog steeds is er in Nederland een scheiding waar te nemen tussen het katholieke gedeelte onder de grote rivieren en het meer protestante stuk erboven.
